Airco camper kiezen en installeren + Off Grid installatie

Een airco (airconditiong) in je camper zorgt voor een aangename koele temperatuur, zelfs op de warmste dagen. Nu de zomers steeds warmer worden, begrijpen we helemaal waarom je overweegt er een te installeren.

Er zijn verschillende soorten airco’s die geschikt zijn voor campers. De dakairco is het populairst, maar je hebt ook bank- en verplaatsbare airco’s. Over het algemeen hebben al deze systemen één ding gemeen: ze verbruiken veel stroom.

Welke airco het beste bij jou past, hangt af van factoren zoals het type camper, de stroomvoorziening en het gewenste comfort. In deze blog bespreken we de belangrijkste verschillen tussen de systemen, hoe je ze eventueel off-grid kunt gebruiken en wanneer aansluiten op walstroom een betere keuze kan zijn.

Zo kun je makkelijker bepalen welke camperairco het beste aansluit bij jouw manier van reizen.

De Verschillende Soorten Camper Airco’s: Welke Past Bij Jou?

Een airco in je camper is een fantastische uitkomst voor warme zomerdagen. Maar welke kies je? Binnen de categorie airco voor camper zijn er vier soorten airco’s, de dakairco, de bankairco, de mobiele airco en de split airco. Elke soort heeft zijn eigen voor- en nadelen, die we hieronder bespreken.

Let daarbij ook op of de airco een softstart heeft. Deze functie beperkt de hoge stroompiek bij het opstarten, waardoor je elektrische systeem minder zwaar belast wordt of de walstroom aardlek er niet telkens uitschiet.

De beste keuze hangt dus af van je campertype, je reisstijl, je stroomvoorziening en je persoonlijke voorkeuren.

Tabel: verschillende soorten camper airco’s

Eigenschap	Dakairco	Bankairco	Mobiele Airco	Split Airco
Koelvermogen (BTU/Watt)	Gemiddeld tot hoog. Geschikt voor grote campers.	Gemiddeld. Goede koeling voor middelgrote campers.	Laag tot gemiddeld. Geschikt voor kleine campers of campers met goede isolatie.	Laag tot gemiddeld. Geschikt voor kleine campers of campers met goede isolatie
Stroomverbruik	Hoog. Werkt bijna altijd op 230V.	Hoog. Werkt bijna altijd op 230V.	Gemiddeld. Werkt op 230V.	Gemiddeld. Werkt op 230V.
Geluidsniveau (dB)	Gemiddeld tot luid. Sommige modellen hebben een stillere nachtmodus.	Stil. De unit is weggewerkt, waardoor je weinig geluid hoort.	Luid. De compressor bevindt zich in de camper.	Stil. De lawaaiige compressor hangt buiten.
Gewicht en Impact	Relatief zwaar (30-40 kg). Verhoogt het zwaartepunt en de totale hoogte van je camper.	Gemiddeld (25-35 kg). Gewicht wordt laag bij de grond gehouden.	Licht (15-20 kg). Geen impact op het gewicht van je camper.	Licht (15-25 kg). Het gewicht hangt deels buiten.
Prijs	Hoog (€1.000 – €2.500+)	Hoog (€1.000 – €2.500+)	Laag (€200 – €600)	Laag (€300 – €800)
Installatiegemak	Relatief eenvoudig, met de juiste voorbereidingen.	Complex. Vereist het aanleggen van luchtkanalen.	Zeer eenvoudig. Gewoon neerzetten en aansluiten.	Zeer eenvoudig. Snel opgezet en afgebroken.
Softstart	Ja, vaak wel. Oudere modellen niet	Softstart komt regelmatig voor, maar niet altijd standaard.	Meestal geen softstart, omdat ze vaak eenvoudiger zijn.	Vaak wel voorzien van softstart, zeker bij de duurdere modellen.

Dakairco

De dakairco is verreweg de meest populaire airco voor campers. De airco wordt gemonteerd op het camperdak, dit gebeurd op de plek van een bestaand dakluik of er wordt een gat gemaakt, dat overeenkomt met het installeren van een dakluik. Dankzij de strategische plaatsing pakt de airco de warme, opstijgende lucht direct op, waarna het gekoeld wordt. De gekoelde lucht wordt vervolgens de camper ingeblazen, wat zorgt voor een krachtige en gelijkmatige verkoeling van de ruimte.

Voordelen

• Interieur blijft vrij: De airco bevindt zich volledig buiten de camper, waardoor je geen kostbare opberg- of leefruimte verliest.
• Optimale werking: De dakpositie zorgt voor een natuurlijke luchtstroom en een zeer efficiënte koelprestatie.
• Eenvoudige installatie: De montage op een bestaand dakluik maakt de installatie relatief rechttoe-rechtaan.

Nadelen

• Minder daglicht: De airco neemt de plaats in van een dakluik, waardoor er minder natuurlijk licht naar binnen valt.
• Impact op de hoogte: Je camper wordt hoger, wat een risico kan vormen bij viaducten, tunnels of bomen.
• Zwaartepunt en gewicht: Het gewicht van de airco ligt hoog, wat de rijeigenschappen van je camper kan beïnvloeden.

Bankairco

Zoek je een airco die je niet ziet? Deze airconditioning wordt ingebouwd in het interieur van je camper, bijvoorbeeld onder een bank of in een kast. De koele lucht wordt via slangen verdeeld door de camper, waardoor de airco onzichtbaar blijft en je ruimte bespaart op het dak.

Voordelen

• Behoud van hoogte: Je camper wordt niet hoger, dus je hoeft je geen zorgen te maken over viaducten, tunnels of bomen.
• Beter zwaartepunt: Het gewicht van de airco wordt laag bij de grond gehouden, wat de wegligging van je camper verbetert.
• Geen dakluik verlies: Je behoudt je dakluiken, waardoor je maximaal kunt profiteren van daglicht en frisse lucht.

Nadelen

• Ruimteverlies: De airco neemt binnenin kostbare opbergruimte in beslag.
• Complexe installatie: De installatie is ingewikkelder omdat er luchtkanalen moeten worden aangelegd.

Mobiele airco

Dit is de meest flexibele en budgetvriendelijke optie. Je kunt een mobiele airco gebruiken in je camper en thuis. De meeste modellen bestaan uit één apparaat die je gewoon in de camper zet. De warme lucht wordt via een afvoerslang naar buiten geleid, vaak door een raam of een speciaal luik. Mobiele airco’s moet je niet vergissen met luchtreinigers, vaak zegt de overdreven lage prijs al dat het gaat om een luchtreiniger.

• Voordelen: Geen vaste installatie nodig, relatief goedkoop en je kunt hem meenemen voor andere doeleinden.
• Nadelen: Maakt vaak veel geluid, neemt veel ruimte in beslag in het toch al compacte interieur van de camper, en de afvoerslang is een onhandig extraatje.

Split Airco (mobiele airco met buitenunit)

De split airco is een variant op de mobiele airco. Hij bestaat uit een binnen- en een buitenunit die met een flexibele leiding met elkaar zijn verbonden. De buitenunit hang je buiten het raam, de binnenunit zet je binnen.

• Nadelen: Je moet de unit bij elke stop weer opbouwen en afbreken, en de buitenunit kan in de weg hangen.
• Voordelen: Zeer compact, makkelijk te verplaatsen, en de meest lawaaiige component (de compressor) bevindt zich aan de buitenkant, wat zorgt voor een stillere ervaring binnen.

Waarom kun je niet zomaar een airco plaatsen in de camper?

Wanneer een elektrisch apparaat iets koelt of verwarmt, dan vraagt dat over het algemeen veel stroom. Een camper airco kan beide en vraagt dus ook veel stroom.

Een dakairco plaatsen is vaak minder ingewikkeld dan je denkt. Het lijkt sterk op een dakraam plaatsen. Ben je bezig met het zelf bouwen van je camper en heb je dit al eens gedaan, dan kun je grotendeels hetzelfde stappenplan volgen.

Een bankairco is iets uitdagender om te installeren. Je moet meerdere slangen door de bus heen leggen, maar dat heeft ook een voordeel: de koele lucht wordt op verschillende plekken in de camper verspreid, wat zorgt voor een gelijkmatigere temperatuur.

Een verplaatsbare of raamairco is juist heel eenvoudig: ophangen of neerzetten en klaar.

Het stroomverbruik is bepalend of je de airco kunt plaatsen. Op walstroom is dat in veel gevallen geen probleem, maar off-grid vraagt het om een goed berekend elektrisch systeem. Hieronder gaan we verder in op de stroomaansluiting, want die vraagt wel extra aandacht.

Bewust omgaan met stroom

Als je een camper eigenaar bent, word je al snel bewust van je stroomverbruik. Er is nu eenmaal een beperkte hoeveelheid stroom aan boord. De camperaccu’s (huishoudaccu’s) voorzien alle apparaten in je camper van stroom en zijn waarschijnlijk afgestemd op je huidige verbruik. Als je zelf een airco installeert, is het cruciaal om de juiste accugrootte te bepalen aan de hand van een energiebalans (dat kan m.b.v. onze energiebalans calculator), waarbij je het dagelijkse verbruik van al je apparaten bij elkaar optelt. Het stroomverbruik van een airco ligt namelijk zo hoog dat te kleine camperaccu’s al binnen een dag volledig leeg en zelfs beschadigd kunnen raken. Ons doel is niet om je te ontmoedigen, maar om je bewust te maken van deze belangrijke overweging. Want een airco in de camper is wel degelijk mogelijk, mits je de juiste voorbereidingen treft.

Wanneer je op een camping of camperplaats staat, sluit je de camper meestal aan op walstroom (230V). Dit is de ideale situatie voor een airco, omdat je dan gebruikmaakt van het stroomnet van de camping. Je airco draait in dit geval op de stroom van de paal en verbruikt dus geen stroom van je eigen huishoudaccu. De meeste campings hebben hiervoor een aansluiting van 6 tot 16 ampère. Het is belangrijk om te controleren hoeveel ampère je airco maximaal verbruikt, om te voorkomen dat de zekering van de stroompaal eruit springt.

Wat is een softstart en hoe werkt het?

Een softstart is een elektronische module die voorkomt dat een airco bij het opstarten een grote stroompiek vraagt. Normaal gesproken heeft een compressor in de airco veel energie nodig om vanuit stilstand op gang te komen. Dit kan een kortstondige piek veroorzaken die wel twee tot drie keer hoger ligt dan het normale verbruik.

Met een softstart wordt die piek vaak gehalveerd of nog verder teruggebracht. De compressor start dus rustiger op, zonder die enorme stroompiek. Het voordeel? Je elektrische systeem wordt minder zwaar belast en je hebt minder kans dat zekeringen doorslaan of de omvormer uitschakelt.

Bij off-grid gebruik kan een softstart het verschil maken tussen wel of geen airco kunnen draaien. Maar ook op de camping kan dit het verschil zijn of de aardlek van het walstroompunt er niet telkens uitschiet.

De camper airco gebruiken op walstroom

Een airco in de camper kun je het beste gebruiken wanneer je op walstroom staat aangesloten. Zo voorkom je dat de camperaccu’s geruïneerd worden door het hoge verbruik van de airco. Walstroom betekent dat je aangesloten staat op 230volt stroom vanuit de camping of bij jezelf thuis voor de deur. Zo kun je dus de airco zorgeloos aanzetten. Uiteraard ben je dan in het buitenland wel gebonden aan de camping als je de luxe van de airco wilt. Wat ons betreft maakt dat een bezoek aan de camping het helemaal waard.

Hoe werkt dat?

Allereest is het dus belangrijk dat er een walstroom aansluiting in de camper aanwezig is. Na de walstroomaansluiting installeer je een aantal stopcontacten. Hier kun je dus een stopcontact reserveren voor de airco.

Een veilige walstroom aansluiting heeft na de CEE aansluiting een aardlekautomaat of een combinatie van een aardlekschakelaar en een zekeringsautomaat. De grootte hiervan is ook bepalend of je de airco kunt gebruiken. Wanneer deze bijvoorbeeld 10 ampère is en het verbruik van alle apparaten bij elkaar is hoger dan dit, dan knalt de zekering eruit.

Een onzuinige airco die je op de hoek van de straat hebt gekocht is dus zeker niet mogelijk!

Je hebt dus een airco nodig die speciaal ontworpen is voor gebruik in de camper. Deze airco’s zijn zuinig en geschikt om kleine ruimtes zoals een camper of caravan te koelen.

Als je ook een acculader/omvormer in de camper hebt dan reserveer je hier ook een stopcontact voor. Sommige omvormers hebben een omschakelautomaat, waardoor ook alle omvormer-stopcontacten via de 230 volt van de camping lopen. In theorie zou je dus ook de camper airco hier op kunnen aansluiten. Echter is dit niet aan te raden zolang je omvormer en accu dit niet aankan, want als de stroom van de camping wegvalt, schakelt deze over naar de omvormer. En dan ruïneer je de accu of omvormer zonder dat je het door hebt.

Off grid de camper airco gebruiken

Een airco aanzetten terwijl je vrij in de natuur staat met je camper. Een begrijpelijke wens als het buiten snikheet is. Maar hoe doe je dat als je niet de mogelijkheid hebt tot walstroom?

Wat ons betreft heb je twee mogelijkheden, één daarvan is op stroom en de ander op brandstof.

De camper airco gebruiken met een aggregaat / generator

Een aggregaat is een machine die stroom opwekt door brandstof te verbranden. De verbrandingsmotor drijft een generator aan, waardoor mechanische energie wordt omgezet in elektriciteit.

Je kent een aggregaat misschien vooral als noodstroomvoorziening bij ziekenhuizen, fabrieken of festivals. Maar ook in een camper kan een klein aggregaat uitkomst bieden. Zit je laag in stroom, dan kun je hiermee zowel je apparaten van energie voorzien als je camperaccu’s opladen.

Zelfs een 230V-airco kun je op deze manier gebruiken, zonder dat je afhankelijk bent van walstroom of een (zeer) groot accupakket nodig hebt.

Het is belangrijk dat de aggregaat minimaal een continuvermogen kan leveren die hoger is dan het vermogen dat tijdens de softstart gevraagd wordt door de camper airco.

Aggregaat gebruiken in de camper

Een aggregaat maakt geluid en stoot uitlaatgas uit. Belangrijk dus om een goede plek en een goede aansluiting te maken.

De meest eenvoudige aansluiting om een aggregaat te gebruiken is om deze aan te sluiten op de walstroom aansluiting. Je plaatst de machine op enkele meters afstand van de camper en gebruikt de CEE kabel om de opgewekte energie in de camper te krijgen.

Ook kun je de aggregaat in of onder de camper plaatsen. Zo hoef je dus niet te sjouwen en kun je de aggregaat direct gebruiken, ook als het regent. Uiteraard moet je er wel voor zorgen dat de uitlaatgassen de camper verlaten. De kabel van de aggregaat sluit je aan voor je aardlekautomaat.

Een aggregaat die geschikt is voor in de camper maakt elektrische energie met een zuivere sinus. Zo beschadigen je apparaten niet in de camper. Ook heb je natuurlijk een aggregaat nodig die het vermogen van de airco in de camper aankan.

De camper airco gebruiken op de accu’s

Een airco op de huishoudaccu’s gebruiken is een droom voor veel camperaars. Het is zeker mogelijk, maar het vraagt wel om een doordachte aanpak. Je hebt de juiste elektrische installatie, een flinke omvormer en vooral voldoende stroomcapaciteit nodig. Veel camperaars die van vrij kamperen houden, schrikken van de hoge kosten en kiezen dan toch voor alternatieven zoals het plaatsen van een Maxxfan Air Deluxe.

Hoeveel en welke accu’s heb ik nodig voor een camper 230 volt airco?

Een belangrijk onderdeel van je airco-installatie is dat je camperaccu’s het hoge stroomverbruik aankunnen. Het is zonde om je accu’s binnen een dag te ruïneren, omdat ze niet geschikt zijn voor de taak.

Simpel gezegd zijn AGM-loodzuuraccu’s niet geschikt voor het voeden van een airco. Ze kunnen simpelweg te weinig vermogen leveren en zijn niet bestand tegen de hoge stroomvraag van een airco. Als je dit toch probeert, loop je het risico dat je de levensduur van de accu aanzienlijk verkort en zelfs permanente schade veroorzaakt.

Een lithiumaccu is de beste en eigenlijk enige keuze voor een airco wanneer je off-grid wilt kamperen. De reden hiervoor is dat lithiumaccu’s een veel hogere ontlaadsnelheid hebben. Waar een AGM-accu van 200Ah maximaal 40 ampère kan leveren, kan een lithiumaccu van 200Ah maar liefst 200 ampère ontladen. Hierdoor kan deze accu het hoge vermogen van een airco wel leveren zonder beschadigd te raken. Bovendien zijn lithiumaccu’s veel lichter en kun je ze bijna volledig leegtrekken (tot 95% van de capaciteit), wat betekent dat je meer bruikbare energie hebt. Hoe groot je accubank moet zijn, hangt uiteindelijk af van het verbruik van je airco en alle andere apparaten.

Hoe groot moet de omvormer zijn?

Een omvormer is een eis wanneer je vrij in de natuur met de camper een 230 volt airco wilt aanzetten. De grootte van de omvormer moet aansluiten op het stroomverbruik van de airco anders schiet de omvormer uit.

Wanneer je het vermogen van een airco wilt opzoeken, zie je vaak een getal gevolgd door de letter ‘W’. Dit staat voor het vermogen in Watt. Dit getal is het maximale vermogen van de airco, dus wanneer de airco op volle kracht draait. De airco bevat echter een motor die een hoge aanloopstroom nodig heeft om op te starten. Deze aanloopstroom, of piekvermogen, kan wel twee tot drie keer zo hoog zijn als het continue verbruik.

Gelukkig hebben veel camper-aircofabrikanten hierop ingespeeld door hun apparaten te voorzien van een softstart-functie. Deze functie zorgt ervoor dat het compressormotortje langzaam opstart, waardoor de aanloopstroom wordt teruggebracht tot maximaal 1,5 keer het continue vermogen.

Het is daarom belangrijk om een omvormer te kiezen die het maximale vermogen van de softstart continu kan leveren, en niet alleen het korte piekvermogen. Het piekvermogen van de meeste omvormers duurt namelijk slechts een paar seconden, wat te kort is voor het softstart-proces van de airco.

Voorbeeld camper airco gebruiken op accu

In dit voorbeeld gebruiken we de Dometic Freshjet met 1500W koelvermogen, de gemeten stroom op 230V is 3.1A. Dat betekent dat het vermogen dat gevraagd wordt 720W is. Door de softstart is de aanloopstroom een stuk lager en ligt rond de 1080W.

Omvormer:

Om minimaal de softstart aan te kunnen hebben we een omvormer nodig die continu minimaal 1080W aan vermogen kan leveren. Daarbij heb je te maken met stroomverlies door warmte, dus is het slim om een marge in te bouwen. Een omvormer met een continu vermogen van 1400W zouden wij in dit geval kiezen. Dus hier zou de Victron Multiplus 12/1600 of het Duitse merk Ective CSI 1500/3000 bij passen.

Het verbruik

Voor onze 12V huishoudaccu ligt het verbruik van deze airco op (720Wh/10.8v) 66,7Ah. We delen het stroomverbruik niet door 12volt maar door 10% van 12volt, omdat de omvormer een verlies heeft van 10%.

Om deze airco het eerste uur op vol vermogen en daarna 3 uur op half vermogen te gebruiken hebben we 166,7 ampère stroom nodig. Omdat er ook nog andere apparaten gebruikt moeten worden en je minimaal 1 dag speling wilt houden, zou ik hier minimaal 300Ah lithium accu’s bij kiezen.

Om het verbruik van 166,7A op te vangen kunnen we zonnepanelen installeren op het dak van de camper, draagbare zonnepanelen voor de camper plaatsen en opladen van de huishoudaccu tijden het rijden. Voor deze laatste zouden we de Orion XS 50A installeren, deze laad namelijk 50A per uur. Wat dus met 3 uur rijden per dag al dichtbij het verbruik van de airco komt, combineer je dit met zonnepanelen en je kunt het dagelijks stroomverbruik opbrengen.

Efficiënt de airco in de camper laten werken

Een airco werkt het best wanneer de ruimte in de camper goed geïsoleerd is. Goede isolatie houdt de koude lucht vast als het buiten warm is. Ook houdt het warme lucht binnen vast als het buiten koud is.

Niet onbelangrijk dus om je camper goed te isoleren. Zo maak je de camper aangenaam om in te leven en ook bespaar je kostbare energie.

De wanden en het plafond zijn het belangrijkst om goed te isoleren, maar aangezien koude lucht daalt raden we ook aan de vloer op zijn minst minimaal te isoleren.

In het artikel over de camper isoleren vergelijken we een aantal isolatiematerialen die geschikt zijn voor in de camper. Ook vertellen we welke isolatiematerialen je beter niet kunt gebruiken.