Een camper isoleren is een goed idee wanneer je zelf een camper aan het bouwen bent. Isolatie in een camper brengt veel voordelen met zich mee, misschien wel een aantal waar je op voorhand niet op gerekend had.
Zo zorgt thermische isolatie ervoor dat je camper koeler op warme dagen blijft en warmer op koude dagen.
Alleen al om deze rede kun je besloten hebben jouw camper thermisch te isoleren, maar ook voorkomt dit condens (vocht) en dus beschermt dit tegen roest.
Daarbij kun je jouw camper akoestisch isoleren (geluidsdemping). Dit vergroot het rij- en leef-comfort.
In dit artikel vind je precies hoe je jouw camper kunt isoleren. Welke isolatiematerialen je niet en wel kunt kiezen. En waarom het geen zin heeft om het duurste en dikste materiaal te gebruiken.
Tip: Naast dat het isoleren van je camper belangrijk is, is het ventileren van je camper net zo belangrijk. Meer daarover in punt 8
1. Redenen waarom je jouw camper wilt isoleren
Een voertuig is over het algemeen niet gemaakt om in te wonen en dus ook een (bestel)bus niet. Na het leegmaken van je bus kun je jezelf misschien voorstellen dat deze metalen behuizing snel koud of heet wordt. Je doet er dus goed aan om in deze fase de bus te isoleren om het wooncomfort te verbeteren.
Temperatuur
De voornaamste reden om een camper te isoleren is om de temperatuur aangenaam te houden. Zoals hierboven al gezegd kun je de camper koeler houden op warme dagen en warmer op koude dagen. Het metaal van een bus is een goede geleider. Waardoor koud en hitte van buiten makkelijk naar binnen kan komen. Zoveel mogelijk van deze ”bruggen” ga je isoleren met isolatiemateriaal en zo kun je de temperatuur in de camper aangenaam houden.
Condens (vocht)
Daarbij is er nog een belangrijke reden waarom je de camper moet isoleren en dat is het tegengaan van condens. Aangezien jijzelf aanwezig bent en warmte uitstoot zal er altijd condensvorming ontstaan. Daarbij kan de temperatuur buiten veel invloed hebben op hoeveel condens er ontstaat. Een goed geïsoleerde camper (en ook geventileerde) voorkomt condens op het metaal. Doe je dit niet dan verandert het metaal van je camper langzaam in roest doordat lucht en water continu aanwezig zijn.
Als je ook van plan bent te koken en of een douche te bouwen in je camper dan is isolatie en ventilatie essentieel om condens tegen te gaan. Wij hebben voor de ventilatie de populaire Maxxfan Air Deluxe geplaatst. Een unieke functie hiervan is dat deze kan ventileren als het buiten regent.
Geluid
De laatste reden waarom isoleren aangeraden is, is om trillingen tegen te gaan. In een bus wordt elk geluid versterkt door de metalen behuizing. Zo kun je hier last van hebben tijdens het slapen door bijvoorbeeld regen, maar ook tijdens het rijden kunnen trillingen een hol geluid veroorzaken.
2. Welk Isolatiemateriaal kies je voor jouw camper
De keuze voor isolatiemateriaal in een camper is anders dan voor in huis. Het grote verschil zit hem erin dat je een huis vochtdicht kunt krijgen. Bij een camper is dat nagenoeg niet mogelijk, vanwege alle bochten, hoeken en de voorcabine. Je zult dus isolatiemateriaal moeten kiezen waarbij vocht afgevoerd kan worden en het materiaal tegen vocht bestand is.
Verschil camper en een huis isoleren
Elk isolatiemateriaal krijgt een rd-waarde toegewezen. Hoe hoger deze waarde is hoe beter het materiaal isoleert. Voor huizen wordt meestal een rd-waarde van 2,5 aangehouden. Voor het dak van het huis wordt vaak nog een hogere rd-waarde gebruikt.
Een camper isoleren tot dezelfde rd-waarde is bijna niet mogelijk. Puur omdat hier geen ruimte voor is. Je kunt dit natuurlijk wel doen, maar dan houdt je geen leefruimte over. Daarbij moet je jezelf afvragen of zoveel isolatiemateriaal zin heeft, omdat autoglas en camper zijramen minder goed isoleren zal je nooit zo goed kunnen isoleren als in een huis.
Je zult dus in een camper sneller last hebben van de buitentemperatuur. Het isoleren van een camper blijft belangrijk, maar het is niet nodig om dit net zo goed te doen als in huizen. Een Rd-waarde dichtbij de 1 voor het isoleren van je camper is genoeg. Na het isoleren van een camper is een goede ventilatie en verwarming belangrijk, maar daar gaan we later in dit artikel dieper op in.
Isolatiematerialen die geschikt zijn voor een camper
De keuze van het isolatiemateriaal hangt af van een aantal factoren. Het is belangrijk dat het materiaal vocht reguleert/vocht weert, genoeg isoleert en flexibel is. Vocht regulatie is belangrijk omdat je een bus nooit 100% waterdicht krijgt. Flexibiliteit is belangrijk omdat je zo het isolatiemateriaal tegen de ronde binnenwanden kunt drukken. Zo kan er geen vocht ontstaan op de binnenwand en bespaar je ook nog eens ruimte.
- Armaflex | Rd-waarde 0.86 bij 30mm
Een populair isolatiemateriaal onder zelfbouw campers is Armaflex van Armacell. Dit komt door de flexibiliteit, het gemak van aanbrengen en de prima isolatiewaarde. Er zit een zelfklevende kant aan Armaflex waardoor je het direct tegen de wand van je bus aan kunt plakken. Armaflex is in allerlei soorten beschikbaar, maar de twee meest geschikt voor het isoleren van een camper is Armaflex XG en ACE. - K-Flex | Rd-waarde 0.86 bij 30mm
Het alternatief op Armaflex is K-Flex. Met dezelfde isolatiewaarde, flexibiliteit en zelfklevende zijde lijken deze 2 producten toch wel heel veel op elkaar. Het verschil dat wij kunnen vinden is dat Armaflex Duits is en K-Flex Italiaans. Daarnaast is K-flex ietsjes goedkoper. - Schapenwol | Rd-waarde 0.78 bij 30mm
De meningen zijn nogal verdeelt over het isoleren van je camper met schapenwol. En dat valt te begrijpen, want ondanks dat schapenwol vocht reguleert kan het ook tot 30% van zijn eigen gewicht in vocht vasthouden. Toch zijn er veel zelfbouwers die kiezen voor schapenwol. Wanneer jij dit ook van plan bent zorg er dan voor dat je vochtregulatie toe blijft staan. Schapenwol heeft het voordeel dat het ook zeer goed geluiddempend werkt en biologisch verantwoord is. - Hennep | Rd-waarde 0.75 bij 30mm
Hennep flexibele isolatieplaten zijn geschikt voor zowel thermische als akoestische isolatie in een camper. Hennep wordt in de bouw gebruikt bij damp-open constructies. Dit is precies ook het geval in een camper. Hennep isolatiematerialen dempen geluid, reguleren de luchtvochtigheid en voorkomt schimmel. De platen hebben een zeer lange levensduur, zijn eenvoudig en prettig in het gebruik en vrij van schadelijke stoffen. Dit maakt Hennep een ideaal isolatiemateriaal voor in een camper en het is ook nog eens de goedkoopste variant. - XPS | Rd-waarde 0.86 bij 30mm
Een waterdicht isolatiemateriaal. XPS zijn isolatieplaten die veel gebruikt worden in daken en in vochtige omgevingen. Doordat het stijve platen zijn kun je ze niet overal in de camper plaatsen, maar zijn deze zeker wel geschikt als isolatie in de vloer. De platen worden met CO2 vriendelijke technologie gemaakt en zijn 100% recyclebaar. Vroeger had XPS het nadeel dat het brandbaar was. Tegenwoordig worden de platen gemaakt met een vlam vertragend goedje. Waardoor de platen vanzelf doven wanneer de vlam verwijdert wordt. - PIR | Rd-waarde 1.36 bij 30mm
Misschien wel het populairste isolatiemateriaal op de markt. En dat is niet onverdiend. PIR isolatiemateriaal isoleert erg goed. Door de hoge isolatiewaarde kun je zelfs met weinig dikte nog steeds goed isoleren. De PIR platen zijn vochtbestendig, maar niet helemaal waterdicht. Het is dan ook aan te raden PIR platen met een aluminium buitenrand te nemen. Via de aluminium laag is het niet mogelijk voor water om binnen te dringen.
Isolatiematerialen die niet geschikt zijn
Populaire isolatiematerialen in de bouwwereld zijn steen- en glaswol. Deze materialen zijn niet geschikt in een camper omdat ze vocht vasthouden. Een veel overwogen isolatiemateriaal in de camper is ook purschuim. Doordat je het in de moeilijkste hoeken kunt spuiten kun je eenvoudig heel je camper isoleren. Echter heeft purschuim een open-cel structuur dat water vast kan houden. Daarbij sluit je met purschuim ruimtes volledig af. Waardoor er geen vocht regulatie mogelijk is. Dit zorgt er voor dat je condens veroorzaakt en dus gaat het metaal op je camper uiteindelijk roesten.
3. Camper Isoleren met Armaflex
De wanden en het plafond van onze bestelbus en oldtimer hebben wij geïsoleerd met Armaflex 19mm XG. De keuze viel hierop vanwege de prima isolatiewaarde van 0,55 en het gemak van het plaatsen. Armaflex is namelijk flexibel en heeft een zelfklevende kant. Het is eenvoudig met een stanleymes op maat te snijden. Vervolgens kun je het gewoon aan de binnenkant van je camper plakken.
Armaflex is een product van Armacell. Zij hebben allerlei verschillende isolatiematerialen. Hiervan zijn Armaflex XG en Armaflex ACE het meest geschikt voor in campers. Het verschil tussen deze twee is dat XG, iets meer kwalitatief is en op meer toepassingen te plaatsen is. Verder zijn ze vrijwel hetzelfde. Ze hebben dus ook dezelfde isolatie-eigenschappen.
De spanten hebben we beplakt met Armaflex isolatietape 3mm, zo hebben we minimaal ruimte verlies.
Voordat je begint met de camper isoleren
Voordat je kunt beginnen met het aanbrengen van Armaflex is het belangrijk alles goed schoon te maken en te ontvetten. Ook is het handig eventuele gaten al te maken. Hiermee bedoelen we een gat voor een dakraam of een gat in de wand voor het water- of stroompunt. Het houten frame in de camper bouw je ook in deze fase. De houten wanden die het isolatiemateriaal verbergen en een mooie afwerking geven kun je bevestigen aan dit houten frame.
Aanbrengen Armaflex
Armaflex plaats je tegen al het metaal op de wanden en het plafond. Als je Armaflex gaat snijden met een stanleymes is het handig om dit te doen aan de kant van het plastic. Zo voorkom je dat het gaat rafelen.
Zoveel mogelijk metaal beplak je om zo koudebruggen te beperken. Dit is goed om roestvorming tegen te gaan en natuurlijk ook voor de thermische isolatie. Echter hoef je je niet druk te maken als het net niet lukt om alles af te plakken. Uiteraard is zoveel mogelijk afplakken beter, maar omdat je nog steeds grote glas ruiten in je camper hebt is uitstekende thermische isolatie toch niet mogelijk.
4. Geluidsdemping
Om geluid en trillingen te beperken hebben wij de binnenkant van onze bus beplakt met ontdreuningsplaten. Deze zelklevende platen hebben we gekozen omdat de prijs bij automaterialen winkels een stuk hoger is.
Deze platen plak je erop voordat je thermische isolatie aanbrengt en is niet moeilijk.
Geeft jouw bus ook een galmend geluid als je aan het rijden bent en of maak je een doorgang van het woongedeelte naar de cabine? Dan raden we het aan deze ontdreuningsplaten te plaatsen.
Bevestigen ontdreuningsplaten
Maak de ondergrond als eerste vetvrij. Daarna snijd je met een stanleymes de platen ter grootte van 60% van het oppervlak dat je gaat beplakken.
Het uitrekenen van 60% van een totaal oppervlak is een formule die we je gaan besparen. Er is namelijk een snellere eenvoudige manier.
Voor een oppervlakte van 100cm bij 100cm, dus 1m² is 60% een plaat van 77cm bij 77cm. Dus niet 60cm bij 60cm, want dat is 36%. Ja deze fout maakten wij bij onze eerste camperbouw.
Om dus zonder moeilijke formule ongeveer 60% van het oppervlak te beplakken snijd je een lengte van 77% van elke zijde af.
Dat willen we natuurlijk graag bewijzen met een theorie: Neem bijvoorbeeld een hoogtemaat 150cm en een breedtemaat 100cm, dan heb je een oppervlakte van 1.5m². Als je 60 procent van 1.5m² wilt weten dan deel je dit door 100 en doe je dit vervolgens maal 60. Dan wil je dus een oppervlakte afsnijden van 0.9m².
Maar hoeveel centimeter moeten de zijdes dan zijn? Pak 77% van 100cm en van 150cm en je zit heel dichtbij de 0.9m². Let maar op: 0,77m maal 1,15m = 0,89m²
Nu je de plaat heb afgesneden kun je deze plakken tegen het metaal van de bus. Wij hebben de wanden, het plafond, en de wielkasten ermee beplakt.
Aangeraden wordt deze roller te gebruiken om de platen zo strak mogelijk tegen het metaal aan te duwen.
In de voorcabine van de oldtimer camper hebben we ook ontdreuningsplaten geplaatst. Omdat het metaal hier dun is en gehorig. Vervolgens hebben we 6mm Armaflex eroverheen geplaatst en daarna de mat teruggelegd.
Armaflex vs ontrdeuningsplaten
De meningen zijn erover verdeelt: zijn ontdreuningsplaten wel echt nodig en is isoleert Armaflex niet al voldoende geluiddempend. Ontdreuningsplaten hebben een andere werking dan Armaflex. De 2 producten zijn niet hetzelfde en hebben dus ook andere eigenschappen.
Ontdreuningsplaten zijn bedoeld als geluidsisolatie en Armaflex als thermische isolatie.
Ontdreuningsplaten breng je alleen aan op grote oppervlaktes metaal om zo het trillende geluid te beperken. Het is dus overbodig de hele bus te beplakken. Armaflex plak je wel over de gehele oppervlakte van het metaal, omdat je overal de koudebruggen wilt tegenwerken.
Armaflex heeft naast zijn goede thermische isolatie eigenschap ook een geluid isolerende werking. Echter is deze geluid isolerende werking minimaal t.o.v. ontdreuningsplaten.
5. Camper isoleren met XPS
Wij hebben de vloer van onze Fiat Ducato bestelbus geïsoleerd met XPS isolatieplaten van 20mm dik.
Op de metalen bodem van onze bus hebben wij eerst een geraamte van houten vuren latjes gemaakt. Hiertussen hebben wij de XPS platen aangebracht.
XPS is erg gebruiksvriendelijk. Met een stanleymes kun je deze platen gemakkelijk op maat snijden. Deze op maat gesneden stukken hebben wij met een klein beetje kitlijm aangebracht. Dit om te voorkomen dat ze gaan schuiven.
Een groot voordeel van XPS is dat het loopbestendig is. Ideaal om je bodem van te maken dus, zo wordt de houten ondervloer die je er later op gaat leggen optimaal ondersteund.
Doordat XPS stijf is kun je de wanden van je camper beter isoleren met een materiaal dat flexiber is. Vandaar dat we XPS alleen aanraden voor als vloerisolatie.
Wij hebben gekozen voor XPS platen van 20mm. Deze hebben een isolatiewaarde van 0,55. Doordat de zon niet recht op de vloer schijnt is dit voor de isolatie van de vloer meer dan voldoende.
6. Camper isoleren met PIR
De vloer van onze oldtimer Mercedes 508 bus hebben we geïsoleerd met PIR isolatiepanelen van 50mm dik. Deze dikte heeft een isolatiewaarde van Rd 2,25. Dit is wat ons betreft meer dan ruim voldoende, zelfs onnodig dik. Toch hebben we hiervoor gekozen omdat we in deze oldtimer bus zelf een bodemvloer moesten maken tussen de chassisbalken. Tussen de hardplastic bodemvloer en ondervloer hadden we veel ruimte en konden we dus kiezen voor 50mm dikke panelen. Deze hebben we vastgelijmd met kitlijm op de bodemvloer.
Wanneer je een nieuwere bus hebt en al een bodemvloer hebt dan gaan zulke dikke panelen natuurlijk ten koste van je sta hoogte en dat is zonde. De vloer in de bus is de minst belangrijke kant die geïsoleerd moet worden. De temperatuurverschillen zijn het grootst via het plafond en de muur. Desalniettemin heb je wel isolatie in je vloer nodig, maar kun je prima uit de voeten met een minder dikke plaat en dus ook minder Rd-waarde. Een PIR plaat van 20mm is al voldoende.
Voordat je de platen plaatst moet je de ondergrond schoonmaken en ontvetten. Vervolgens lijm je met polymax houten spanten op de vloer. Hiertussen lijm je de panelen op de vloer. Op de spanten schroef je een multiplex (betonplex) ondervloer vast.
Bij een oldtimer bus zoals onze tweede camper plak je na het aanbrengen van de PIR panelen het chassis af met Armaflex isolatietape 3mm. Hierop schroef je een betonplex 18mm vloer vast. Je kiest betonplex omdat deze platen waterbestendig, slijtvast en makkelijk 20 jaar meegaan.
PIR panelen gebruiken in de wanden en plafond is lastig aangezien deze platen stijf zijn.
7. Camper isoleren met schapenwol
Schapenwol is een biologisch verantwoorde keuze om je camper mee te isoleren. Daarnaast heeft schapenwol nog meer voordelen waardoor het uitermate geschikt is.
Maar er kleeft toch ook 1 nadeel aan waardoor veel camper bouwers er niet voor kiezen.
Voordelen schapenwol
Naast dat schapenwol een biologisch verantwoord isolatiemateriaal is, is het ook een geweldige thermische en geluid isolator. Een ander groot voordeel is de vocht regulatie, in hoge luchtvochtigheid kan het waterdamp opnemen en in lage luchtvochtigheid weer afgeven. Dus wanneer je toch condensvorming krijgt in je camper dan neemt schapenwol dit water op en tast het niet je metaal aan. Als laatst kan schapenwol niet schimmelen en verbetert het zelfs de luchtkwaliteit in je camper.
Nadelen schapenwol
Een argument die veel naar voren komt waarom je schapenwol niet moet gebruiken is dat schapenwol tot wel 30% van zijn eigen gewicht in vocht kan opnemen. Vocht in combinatie met lucht en metaal zal altijd roestvorming geven. Ook al is deze vocht opgenomen in het wol.
Zelf hebben wij ook schapenwol gebruikt als isolator in de wanden. Dit hebben we bovenop de Armaflex aangebracht. Na 6 maanden reizen met de camper heb ik het schapenwol gecontroleerd. En deze was kurkdroog. In de wanden van de bus hebben we ventilatie toegelaten zodat het schapenwol eventueel vocht kwijt zou kunnen.
8. Camper ventileren en verwarmen
Nadat je een camper isoleert moet je dezelfde ruimte ook ventileren, anders krijg je alsnog last van condens en warmte. Ook wanneer je de camper warm wilt houden moet je ventileren om condens tegen te gaan.
Ventileren doe je middels een dakraam, ventilatieklep of open raam. Je hebt minimaal 2 openingen nodig om een luchtstroom in je camper te creëren. Naast dat deze luchtstroom goed is om condens tegen te gaan is deze ook goed voor het wooncomfort.
In warme temperaturen
In de zomer creëren wij een luchtstroom door een dakraam open te zetten en de Maxxfan Air op stand air out te zetten. Deze luchtcirculatie is zo aangenaam dat zelfs in temperaturen van 35 graden wij goed slapen. Daarbij is deze dakventilator handig voor tijdens het koken en douchen.
Heb je geen ruimte voor een tweede dakraam dan kun je natuurlijk ook een mini dakventilator of een zijraam openzetten. Lees ook onze handleiding hoe je een dakraam in de camper plaatst.
In plaats van een dakraam met ventilator kun je natuurlijk ook een airconditioning plaatsen. Echter kun je een airco over het algemeen alleen gebruiken wanneer je op walstroom staat. Als je vaak op campings zult staan dan is dit het plaatsen waard. Maar wanneer je veel vrij kampeert dan zal je meer profijt hebben van bijvoorbeeld de Maxxfan.
In koude temperaturen
In koude temperaturen wil je jouw camper waarschijnlijk niet ventileren met een dakraam die koude lucht naar binnen blaast. Het blijft echter wel belangrijk om te ventileren, omdat ook met een koude buiten temperatuur er nog steeds condens ontstaat in de camper.
Door een dieselkachel te plaatsen blaas je warme lucht naar binnen. Daarbij zet je een dakraam, zijraam of dakventilator open en er ontstaat een warme luchtstroom.
Wij gebruiken hiervoor de Chinese 2kw dieselkachels. Deze zijn helemaal niet duur en werken hartstikke goed, echt een aanrader. De dieselkachel zuigt lucht van buiten op, verwarmt deze en blaast dit de camper binnen.
6 reacties
Hi,
Ik heb een Renault traffic gekocht met stahoogte 2 meter. Ik vroeg me af wat kan je het best voor isolatie materiaal gebruiken voor het dak. Ik zoek een isolatie materiaal wat vooral geluidswerend is, tegen bijvoorbeeld regen, want dat kan behoorlijk wat geluid overlast geven wanneer de druppels op het dak vallen.
Hebben jullie daar ervaring mee tijdens het reizen? Hoe was de geluidisolatie tijdens regen toen jullie armaflex hebben gebruikt?
Alvast bedankt !
Groetjes
Ha Wout,
Ja regen klinkt altijd nog ernstiger in de bus dan buiten de bus. Wij hebben in onze nieuwste bus geisoleerd met 19mm armaflex en ontdreuningsplaten. Kijk eens naar de geluidsisolerende werking van schapenwol. Ik weet dat niet iedereen even enthousiast is over schapenwol in een bus, maar sommigen zweren erbij. In onze brandweerwagen hadden we armaflex en schapenwol gedaan. Dat zorgde voor nog meer koestische en thermische isolatie. Maar de regendruppels hoorde we nog steeds hoor.
Beste Bas en Bianca,
Jullie lijken in dit artikel hennep als een ideale isolatie te omschrijven, toch kiezen jullie er niet voor in jullie recente build, maar gaan voor het duurdere en minder goed isolerende Armaflex. Waarom?
Hi Yoast,
Hennep hebben wij na onze laatste camperbouw toegevoegd aan dit artikel en zullen we gebruiken in combinatie met Armaflex in onze eerst volgende camperbouw. Armaflex zullen we toch blijven gebruiken omdat het makkelijk aan te brengen is.
Hi Bas en Bianca,
Ik ben mij aan het oriënteren voor een oldtimer Brandweerwagen. Ik zag dat een van jullie omgebouwde campers ook zo’n model betrof. Daarom leg ik even de vraag bij jullie neer als zeer ervaren deskundigen. Hebben jullie suggesties voor het isoleren van de roldeuren op een manier dat ze wel open kunnen?
Mvg Maria
Hi Maria,
Ja de brandweerwagen zijn hele leuke wagens als camper. Onze tweede camper was inderdaad een MB 508D brandweerwagen. De rolluiken hebben wij vastgeschroefd en konden dus niet meer open. Aangezien het bed bij ons achter vrij hoog geplaatst zou worden had het geen zin om deze schuifdeuren in zijn functie te laten. Dan zou je vooral onder het bed kunnen kijken. Daarbij is het isoleren van de schuifluiken niet mogelijk als deze open en dicht kunnen. Je moet binnenin de camper namelijk een wand kunnen plaatsen waartussen het isolatiemateriaal geplaatst wordt.
Als je ze graag in werking wilt laten dan zou je geen isolatie daar moeten plaatsen. Met als gevolg dat de bus slecht geïsoleerd is. Zeer goede (actieve) ventilatie(s) en een goede kachel is dan echt noodzakelijk.
Hopelijk kun je hier iets mee.
Groetjes Bas en Bianca