Een off grid camper ook wel een zelfvoorzienende camper genoemd, daar kun je ”oneindig” mee vrij kamperen (wildkamperen). Je bent in principe niet afhankelijk van voorzieningen die geleverd worden door bijvoorbeeld een camping. We zeggen ”in principe” omdat iedere camper toch uiteindelijk bepaalde voorzieningen aangevuld moet hebben, zoals brandstof, water en misschien ook stroom en gas. Maar des te langer je zonder deze aanvulling kunt, bepalen hoe zelfvoorzienend jouw camper is.
Het beste moment om je camper off grid te maken is voordat je begint met het bouwen van je camper. Zo kun je het elektra- water- en het eventuele gassysteem hier gelijk op afstemmen. Zo voorkom je vooral onnodige kosten. Maar het is uiteraard ook mogelijk om jouw huidige camper ”meer” off grid te maken en een uitbreiding op je huidige systemen te installeren.
Onze campers rusten we altijd uit met off grid systemen, zo kunnen we in de zomer wekenlang zonder voorzieningen. Het geeft ons het ultieme gevoel van vrijheid. In dit artikel vind je dan ook al onze tips en ervaringen, zo kun je zelf precies bepalen hoe off grid je jouw camper wilt maken.
1. Off grid door zonnepanelen op de camper
Een belangrijk onderdeel van een off grid camper is het opwekken van stroom via zonnepanelen. Wanneer jouw dagelijkse stroomverbruik lager ligt dan je stroomopbrengst ben je op het gebied van stroom volledig zelfvoorzienend. In theorie zou je zonder zonnepanelen alsnog een off grid camper kunnen maken, maar de mogelijkheden daarin zijn wel beperkt.
Een zelfvoorzienende camper betekent dat deze er zelf voor kan zorgen dat die alles heeft wat mensen nodig hebben, zonder een beroep te doen op externe bronnen. Vandaar dat het opwekken van stroom via de zon en de zonnepanelen een zeer goede eerste stap is om jouw camper off grid te maken. De zon schijnt overal ter wereld en dus kun je ook op elke plek stroom opwekken.
Hoeveel stroom je kunt opwekken hangt af van de grootte van de zonnepanelen, maar ook van het seizoen, bewolking, temperatuur en stand van de zon. In ons artikel over de installatie van de zonnepanelen geven we een formule voor het bepalen zonnepaneelgrootte per seizoen. Zo heb je in het zuiden van Europa en in de zomer minder grootte zonnepanelen nodig dan in het noorden van Europa en in de winter.
Onze off grid keuze
Ons eigen dagelijkse stroomverbruik ligt meestal tussen de 40Ah a 45Ah per dag, dit betekent dat we in de zomer in het zuiden van Spanje genoeg hebben aan een 125Wp zonnepaneel. Maar in Nederland zou dit een 210Wp zonnepaneel moeten zijn. Op onze derde camper hebben we twee panelen van 150Wp geplaatst , in de zomer, lente en herfst waren we volledig zelfvoorzienend. Alleen in de winter waren we gebonden aan een camping eens in de zoveel dagen. Uiteraard komt er nog meer bij kijken, zoals een goede huishoudaccu, daar lees je hieronder meer over.
2. Essentieel: goede huishoudaccu
In een off grid camper kun je op meerdere manieren stroom opwekken, maar zonder huishoudaccu kun je dit niet opslaan. In een huishoudaccu wordt stroom opgeslagen zodat jij deze op elk gewenst moment weer kunt gebruiken. Zo blijft ‘s nachts de koelkast gewoon draaien en kun je even een lampje aanzetten als je naar de wc moet. Niet geheel overbodig lijkt ons.
Een goede huishoudaccu in een camper is bestand tegen langdurige ontladingen, heeft de juiste capaciteit en kan de maximale stroomvraag aan. Een startaccu van de camper kun je hier niet voor gebruiken, omdat deze over andere eigenschappen beschikt.
Een geschikte accu bepalen doe je met name door te kijken naar je stroomvraag. Wat is jou dagelijkse verbruik en hoeveel dagen wil je zonder enige vorm van laden doen? Maar het is ook belangrijk dat je deze tweede accu niet beschadigt, dus neem ook de maximale stroomvraag in acht.
Het klinkt misschien moeilijk, het uitkiezen van een goede huishoudaccu. Daar helpen we je dan ook bij vrolijk op reis graag mee. Stapsgewijs doorlopen we alle aspecten zodat jij de perfecte huishoudaccu kunt uitkiezen voor je off grid camper.
Onze off grid keuze
Zo plaatsen wij met een dagelijks stroomverbruik van 40 a 45Ah een 280Ah AGM accu of een 180Ah lithium accu. Dit betekent dat je bijna 4 volledige dagen zonder enige vorm van alle elektrische apparaten kunt gebruiken in de camper. Uiteraard schijnt de zon ook op de zonnepanelen in deze 4 dagen en kun je veel langer vrij kamperen, soms wel oneindig (wat betreft stroom).
3. Stroom opwekken via de dynamo
Een slimme manier om de camper meer off grid te maken is door de dynamo door te schakelen naar de huishoudaccu. In elk voertuig zit een dynamo, deze wekt stroom op om de startaccu op te laden. Zo kun je de volgende keer starten, branden de lampen, werkt de airconditioning en nog veel meer. Deze dynamo heeft de startaccu vrij snel opgeladen en onderhoud de accu dan nog enkel. Door deze dynamo door te schakelen naar de huishoudaccu van de camper kun je deze ook opladen tijdens het rijden.
De huishoudaccu opladen tijdens het rijden kan voor elk type camper, jong of oud, 12 volt of 24 volt, dat maakt niet uit. Het is belangrijk dat deze doorschakeling op een ”slimme” manier gebeurd, zodat niet per ongeluk de startaccu leeg getrokken wordt. Vandaar dat je een scheidingsrelais of DC-DC laadregelaar nodig hebt, deze zorgen voor een veilige doorschakeling.
Onze off grid keuze
Wij kiezen bij een off grid camper elektrasysteem voor een DC-DC laadregelaar en geen scheidingsrelais. Een scheidingsrelais is enkel een slimme schakelaar die boven een bepaalde spanning de dynamo doorschakelt naar de huishoudaccu. De spanning van de dynamo is vaak niet optimaal om de huishoudaccu 100% op te laden. Een DC-DC laadregelaar maakt een geoptimaliseerde spanning, waardoor je de huishoudaccu wel 100% kunt opladen. Bij een DC-DC laadregelaar kun je ook de maximale laadstroom kiezen, zo heb je meer controle op de snelheid van het bijladen van je huishoudaccu.
4. Plaats een grote watertank
Een off grid camper mag niet zo genoemd worden zonder een grote watertank, maar vanaf welke grootte kun je zeggen dat je een off grid watertank hebt geplaatst? Dat ligt vooral aan jouw waterverbruik.
Elke camper heeft een watersysteem nodig. Dit kan van een simpel kraantje met dompelpomp tot een uitgebreid systeem voor de douche en keuken. Wanneer je een watersysteem in je camper gaat installeren is de eerste stap het bepalen van je watertank grootte.
Na het bouwen van meerdere campers en reizen ermee zijn we erachter gekomen dat als je off the grid wilt gaan een grote watertank heel belangrijk is. Zonder douche verbruik je ongeveer 10 liter water per dag, dus als je 7 dagen off grid wilt, dan heb je minimaal 70 liter nodig. In onze eerste camper hadden we een 20 liter watertank, dit was dan ook geen off grid camper.
Onze off grid keuze:
In een off grid camper met douche plaatsen wij minimaal een watertank van 90 liter, daarbij nemen we dan ook een water jerrycan van 20 liter mee. Met deze twee tanks gevuld kunnen we dan ongeveer 5 tot 7 dagen off the grid. Voor een off grid camper zonder douche zou een watertank van 60 liter volstaan om 5 tot 7 dagen off the grid te gaan.
5. Een waterfilter plaatsen
Wanneer je een off grid camper aan het maken bent, ligt waarschijnlijk je aandacht bij de elektriciteit, maar water is vaak de beperkende factor en een waterfilter biedt hier uitkomst in.
In Nederland is het heel normaal dat het water uit de kraan drinkbaar is, maar dat is niet in alle landen zo. In veel landen kun je dan ook alleen drinkwater in de camper bijvullen op de camping en dat klinkt natuurlijk niet echt off grid.
Er zijn op reis met je off grid camper veel meer mogelijkheden naast de camping om het water bij te vullen. Zo kun je vaak aan het strand, bij een kerk of gewoon willekeurig langs de weg waterkraantjes vinden. Met behulp van de app Park4Night of IOverlander helpen camperaars elkaar bij het vinden van deze plekken. Echter is het water uit deze kranen discutabel en is een waterfilter installeren noodzakelijk om het drinkbaar te maken.
Daarbij kan water in een watertank dat te lang opgeslagen wordt of bij een te hoge temperatuur ongewenste bacteriën bevatten. Een waterfilter zorgt er in dit geval dus ook voor dat je aan het einde van je off grid avontuur nog steeds veilig water uit de tank kunt drinken.
Onze off grid keuze:
Wij zijn erg tevreden over de waterfilter van Waterdrop. Deze waterfilters kunnen maar liefst 1 jaar lang gebruikt worden en tot 30.000 liter water filteren, voordat de filter vervangen moet worden. Vergelijkbare concurrenten kunnen maar 6 maanden lang gebruikt worden en filteren een stuk minder water. Wij installeren de waterfilter tussen de watertank en de kraan, zo worden ook eventuele opgebouwde bacteriën in de watertank gefilterd.
6. Koken op gas, diesel of elektriciteit
De meest zelfvoorzienende manier om te koken in een camper is op elektriciteit. Koken gebeurd in dit geval met behulp van een inductiekookplaat. Daarbij heb je een grote huishoudaccu, omvormer en veel zonnepanelen nodig. Dit maakt de elektra installatie een stuk duurder. Daarbij komt dat je nog steeds afhankelijk van de zon en of via het laden via de dynamo. En omdat de inductiekookplaat veel stroom verbruikt is het niet altijd de meest off grid manier. Vandaar dat koken op gas (of diesel) nog steeds een veel gebruikte manier is in een off grid camper. Off grid camperaars die er toch voor kiezen om op inductie te koken, kiezen er ook vaak voor een klein gaskookplaatje mee te nemen voor de zekerheid.
Hoeveel verbruikt een enkele inductiekookplaat? Het gemiddelde verbruik van een enkele inductiekookplaat van 1800W bedraagt ongeveer 80Ah per dag. Als wij dit vergelijken met ons eigen dagelijkse verbruik in de camper van 45Ah, dan is dit bijna 2 keer zoveel. Als je toch graag wilt koken op elektriciteit in je camper, dan hoort hier minimaal een aantal 100Ah lithium accu’s bij. Ook heb je een grote omvormer van minimaal 2000W continu vermogen nodig, maar liever een van 2500W of hoger, zodat deze niet continu op zijn volledige vermogen moet draaien. Als laatst moet dit verbruik ook opgevangen worden door een flinke set zonnepanelen.
Koken op gas gebeurd vanwege de lage kosten nog vaak in off grid campers. Dit is natuurlijk geen zelfvoorzienende manier, maar door het lage gasverbruik kun je nog steeds lang off grid staan. Ook is gas overal ter wereld verkrijgbaar en met een gasfles vulnippel set kom je niet voor verassingen te staan.
Onze off grid keuze:
In onze campers kiezen we er voor om te koken op gas en nemen ook altijd minimaal 2 gasflessen mee. Een grote gasfles van minimaal 5 liter en een kleinere fles. Bij voorkeur vullen we deze met propaan, omdat deze gassoort ook gebruikt kan worden bij temperaturen onder nul.
7. Een compost toilet
Met een compost toilet kun je tot wel 3 maanden off grid kamperen met jouw camper. Via biologische processen verandert menselijke ontlasting tot compost. Het ruikt niet en kun je dus gewoon bewaren in de camper totdat je weer in de bewoonde wereld bent. Vervolgens kun je het gewoon bij het grofvuil plaatsen.
De meeste campers zijn uitgerust met chemisch toilet, deze zijn dan ook gebonden aan het dumpstation van bijvoorbeeld de camping. Over het algemeen kunnen de meeste chemische toiletten maximaal een week mee voordat deze geleegd moet worden. En dit is niet alleen omdat deze vol zit, maar ook vanwege de lucht.
Onze off grid keuze:
Onze keuze voor het camper toilet is tot nu toe toch iedere keer op het chemisch toilet gevallen. Wanneer wij vrij kamperen is dit vaak toch niet langer dan een week en dan is een chemisch toilet voldoende. Maar we zien zeker de voordelen in van een compost toilet en we moeten eerlijk toegeven dat we een aantal keer tijdens het vrij kamperen in de knoop zijn gekomen, omdat we simpelweg geen dumpstation konden vinden.
8. Traction boards
Als je een off grid camper aan het maken bent heb je waarschijnlijk ook nagedacht of je off-road ermee wilt rijden. De mooiste off grid kampeerplekjes liggen natuurlijk niet direct naast een asfalt weg. In de meeste gevallen is het nodig om een stuk over zand, gravel of bospad te rijden.
In veel gevallen lukt het prima om met een tweewiel aangedreven camper op mooie off grid kampeerplekken te komen. Toch kan het gebeuren dat je onverwacht vast komt te zitten en wanneer je eenmaal van de gebaande paden af bent kan hulp ver weg zijn. Traction boards of gripmatten kunnen je in dit geval uit de modder, zand of sneeuw helpen. Daarbij geeft het echt off grid camper gevoel als je deze boards aan je camper hebt hangen.
9. Off grid led bar
Met een off grid led bar kun je met jouw camper zelfs over de donkerste paden nog steeds veilig rijden. Op onze camper in Amerika hadden wij zo een off grid led bar en dit maakte een wereld van verschil. Je kunt de omgeving veel beter zien, meerdere malen hebben we wildlife langs de kant van de weg zien staan, waar we anders op snelheid langs waren gereden.
10. Off road banden
Off road banden ook wel All terrein banden onder een camper hebben als voordeel dat je meer grip hebt op alle soorten ondergronden. Dit type band is niet alleen geschikt voor 4×4 wegen, maar ook als je jezelf vaak begeeft op bospaden, zandwegen of sneeuwwegen. Het rubber en het profiel van de band zorgen ervoor dat je extra grip hebt en dat maakt het rijden niet alleen comfortabeler, maar ook stukken veiliger.
Je kunt niet zomaar elk type all terrein band onder de camper plaatsen. Campers zijn zwaarder dan normale auto’s en het draagvermogen van de band moet hier dus tegen bestand zijn. De vooras en achteras van de camper hebben een maximaal draagvermogen, de eis van de band moet hier dus mee overeenkomen. Deze gewichtseisen van jouw camper kun je terugvinden bij de RDW of op je kentekenpas.
Een off road band ziet er stoer uit, maar rijd wel minder zuinig dan een ”normale” band. De meeste off road banden krijgen dan ook energielabel E, dit is de laagste label. Maar dat komt ook omdat sinds kort label F en G is afgeschaft. Volgens Autoweek zijn de verschillen tussen de beste label en minste label, 7,5 procent brandstofverbruik en kan er 300 euro bespaart worden op de levensduur van de band.
11. Een differentieel lock laten installeren
Voor de echte off road kampeerders is een differentieel lock geen overbodige luxe. Zo kun je in situaties waar niet alle wielen contact maken met de grond nog steeds goede aandrijving verwachten.
Met een differentieel lock kun je de koppel op de aangedreven as verdelen. Dit differentieel is te installeren in twee- en vierwielaandrijving. Wanneer je het diff. lock activeert draaien beiden wielen met dezelfde snelheid. Het systeem voorkomt dat één wiel zelfstandig kan draaien. Dit gebeurd bijvoorbeeld wanneer dit wiel van de grond af is.
12. Een lier op de camperbumper
Een bumperlier kan je uit de meest moeilijke situaties trekken. Zo kun je jouw camper die vast is geraakt er zelf uittrekken met behulp van een boom of flinke steen. De bumperlier bestaat uit een katrol, rollenvenster, windas, kabel en bevestigingshaak. Bumperlieren die het meest geschikt zijn voor jouw off road camper zijn te bedienen op 12 volt elektriciteit, zo kun je deze namelijk op de startaccu aansluiten. Ook heeft deze een trekkracht nodig dat minimaal het gewicht van jouw camper aankan. Als laatst heb je waarschijnlijk een aanpassing nodig in de bumper om deze te kunnen plaatsen.
