Gassysteem Camper bouwen
+ gaskookplaat installatie

Zelf een gassysteem bouwen in de camper om onder andere een (inbouw) gaskookplaat te installeren? In deze blog laten we je stap voor stap zien hoe wij zelf een veilig gassysteem aanleggen. We bespreken alle onderdelen die je nodig hebt, van de keuze van de gasfles tot de uiteindelijke aansluiting van je kookplaat.

Gas is de populairste keuze om in je camper op te koken, en dat is niet voor niets. Het biedt veel voordelen terwijl je onderweg bent naar een nieuwe bestemming. Met een goede en veilige installatie is koken op gas bovendien zorgeloos. Naast koken kun je gas ook gebruiken voor een gasboiler, zodat je altijd warm water hebt voor bijvoorbeeld een buiten- of binnendouche.

Mocht je toch huiverig zijn voor gas, dan zijn er alternatieven. Koken op elektriciteit op inductie is een optie, maar off-grid kan dit een uitdaging zijn vanwege beperkte accucapaciteit. Dit vraagt een flinke investering in grote huishoudaccu’s en veel zonnepanelen. Koken op diesel is dan nog een optie, maar hierbij wordt vaak geklaagd over de geur.

Wij vinden gas dan ook een veilige en logische keuze en laten je graag zien hoe we dit gasdicht en efficiënt aanpakt.

1. Soorten gas

Er zijn grofweg drie soorten gas die je in campers en recreatievoertuigen tegenkomt.
Butaangas vind je vooral in de bekende blauwe Campingaz-flessen. Deze zijn populair door het wereldwijde omwisselsysteem: bijna overal kun je je lege fles inleveren en een volle meenemen.
Propaangas zit in de meeste reguliere gasflessen en wordt veel gebruikt voor koken, verwarmen en koelkasten op gas.
LPG (Liquefied Petroleum Gas) wordt meestal in dampgasflessen of vaste gastanks gebruikt en kun je bij een LPG-pomp zelf vullen.

Hieronder zetten we kort de voor- en nadelen van elk type gas op een rij, zodat je makkelijker kunt kiezen wat voor jouw situatie het handigst is.

Butaan

Butaangas heeft een hoge verbrandingswarmte: er komt ongeveer een kwart meer warmte vrij dan bij propaangas. Dat maakt het efficiënt voor koken en verwarmen. Het grote nadeel is echter dat butaangas al bij temperaturen rond het vriespunt vloeibaar wordt en niet meer verdampt. Daardoor kun je het in koude omstandigheden niet gebruiken. Een wintervakantie of kamperen hoog in de bergen is met butaangas dus geen optie.

Propaan

Propaangas heeft onze voorkeur en is veruit het meest gebruikte gas in campers. Je kunt het gebruiken tot temperaturen van wel -40 °C, waardoor je geen last hebt van onaangename verrassingen als je door berggebieden rijdt of in de winter kampeert. Door de populariteit is er een enorme keuze aan gasflessen met propaan, in verschillende maten, materialen en gewichten. Het enige nadeel is dat propaan een lagere verbrandingswarmte heeft dan bijvoorbeeld butaan, waardoor het iets langer duurt voordat jouw pan heet is.

LPG

LPG (vloeibaar petroleumgas) is een mengsel van voornamelijk propaan en butaan. Als je in Nederland met je camper op LPG wilt koken, heb je een speciale damp-gastank nodig. Deze kun je in je camper laten plaatsen, of onder het voertuig. Zelfs als je auto al op LPG rijdt, heb je dus een aparte tank nodig voor je kook-installatie.

Een groot voordeel van zo’n gastank is dat je hem eenvoudig kunt vullen, omdat LPG wereldwijd gemakkelijk verkrijgbaar is. In Nederland mag je je damp-gastank alleen vullen bij speciaal daarvoor bestemde LPG-vulpompen. Buiten Nederland is het vaak wel toegestaan om de tank direct bij een regulier tankstation te vullen.

Een damp-gastank is bovendien een veilige keuze. Hij is namelijk voorzien van een speciale overvulbeveiliging, waardoor je de tank nooit verder dan de toegestane 80% kunt vullen. Zo ben je altijd zeker van een veilige druk in de tank.

Soorten gasflessen en keuzehulp

Nu je weet wat de voor en nadelen zijn van elk soort gas kunnen we een gasfles uitkiezen. Iedere gasfles heeft net andere eigenschappen, waardoor de ene gasfles net wat beter bij jouw aansluit dan de andere. Hieronder vind je een overzicht van de meest gebruikte gasflessen.

Wil je graag meer hierover weten en of zoek je hulp bij het kiezen van de gasfles? Dan verwijzen we je graag door naar ons blog over alle soorten gasflessen voor in de camper.

2. Onderdelen gassysteem camper

Om een veilig gassysteem te installeren in de camper is het belangrijk te weten waar elk onderdeel voor dient. We beginnen bij de gasfles en eindigen tot aan de gaskookplaat en slaan geen stap over.

Alhoewel het in Nederland niet verplicht is een gaskast te maken in de camper doen we dit wel in onze campers. Een gaskast heeft nagenoeg alleen maar voordelen en is een kleine moeite voor de veiligheid dat die biedt.

1. Gasfles met aansluiting

Bijna alle propaan gasflessen en damp-gastanks zijn voorzien van een DIN-aansluiting. Deze sluit je direct aan op de gasfles, zonder dat je hier extra onderdelen voor nodig hebt. Kies je voor butaangas van Campingaz, dan heb je wel een speciale gasdrukregelaar nodig met een veiligheidsflesventiel. Deze draai je eenvoudig op de fles.

Als je een damp-gastank gebruikt, is het verstandig om na de aansluiting een gasfilter te plaatsen. LPG bevat namelijk vaak kleine onzuiverheden die de gasinstallatie kunnen vervuilen. Een gasfilter voorkomt problemen en zorgt ervoor dat alles soepel blijft werken.

Onze keuze is meestal de Benegas Comfort Steel 6 kg. Deze is groot genoeg om ongeveer 2,5 maand op te kunnen koken.

2. Gasdrukregelaar

Na de DIN-aansluiting sluit je de gasdrukregelaar aan. De naam zegt het al: deze regelt de druk. De druk in een gasfles is namelijk veel te hoog voor je gasapparaten. De regelaar brengt het gas naar een veilige en werkbare druk.

De meeste gaskookplaten, boilers en oventjes in een camper werken op 30 mbar. Controleer altijd de specificaties van je apparaten om zeker te zijn van de juiste druk. Werkt een apparaat op 50 mbar, dan heb je daarvoor een andere drukregelaar nodig.

Voor je eigen veiligheid en die van anderen is een gasdrukregelaar met afblaasventiel verplicht in de camper. Mocht de druk te hoog worden, bijvoorbeeld door oververhitting, dan zorgt dit ventiel ervoor dat het teveel aan gas veilig wordt afgeblazen. Dit voorkomt gevaarlijke situaties.

Deze veiligheidsmaatregel is ook verplicht als je je gassysteem laat controleren bij een BOVAG-bedrijf of een andere erkende inspectie.

3. Gasslangen of koperen leidingen

Bij het aanleggen van je gassysteem in de camper heb je de keuze tussen gasslangen of koperen leidingen. Als je wilt voldoen aan de Bovag inspectie ben je verplicht: vanaf de gaskast tot aan je gaskookplaat of andere gasapparaat in de camper koperen leidingen te gebruiken met verstevigingsbusjes. Gasslangen mag je alleen gebruiken in de gaskast zelf, of voor gasapparatuur buiten je camper.

Koperen leidingen van 8 mm bieden een duurzame en veilige oplossing die niet periodiek vervangen hoeft te worden. De installatie is tegenwoordig ook een stuk eenvoudiger dan vroeger, dankzij moderne 8mm knelkoppelingen. Je hoeft dus niet meer te solderen.

4. Splitsen

5. Aansluiten gasverbruikers met verloopstukken

Een goede gasdichte aansluiting op je gasapparaten is cruciaal, of je nu een gaskookplaat, boiler of kachel installeert. Veel gasapparaten worden geleverd met een 1/4″ slangtule, met een 1/4″ koppeling en soms met een knelkoppeling. Het ligt er dus maar net aan welk gasapparaat je hebt. De juiste verloopstukken zijn dus belangrijk voor een goede aansluiting.

Op een slangtule kun je een gasslang met slangklem aansluiten, op een 1/4″ koppeling kan een gasslang met 1/4″ schroefdraad en op de knelkoppeling een koperen leiding.

De gaskookplaten die wij selecteren voor in onze campers, de Arebos of klarstein 2 pits, worden geleverd met slangtule 1/2″ en 1/2″ koppeling. Om deze aan te sluiten op een gasslang heb je een 1/2 inch naar 1/4 inch L overgangsadapter nodig. Daar kan vervolgens een gasslang met 8mm knelkoppeling op die we aansluiten op onze koperen 8mm gasleiding.

De Truma B10 gasboiler wordt bijvoorbeeld standaard geleverd met een aansluiting voor een 8mm gasleiding. Als je dus toch liever met gasslangen werkt heb je een verloopstuk nodig om van 8mm koperen gasleiding naar gasslang te kunnen. Zo een verloop maak je in dit geval zelf van een 8mm koperen leiding met daarop een gasslang met knelkoppeling.

Door vooraf te checken welke aansluitingen je nodig hebt, voorkom je vertraging en zorg je ervoor dat je gassysteem in de camper in één keer goed en veilig is aangesloten.

3. Gassysteem camper aansluitschema

Met het aansluitschema voor het gassysteem in de camper heb je in één duidelijk overzicht hoe dit systeem aangelegd moet worden. Dit is ons schema die we in veel van onze campers hebben toegepast. De gaskookplaat wordt altijd aangesloten, het tweede gasapparaat verschilt, de ene keer is het de Truma B10 gasboiler en de andere keer een gasoven.

Onderaan het gassysteem schema vind je een boodschappenlijst, dit is een complete lijst zodat je in 1 keer alles in huis hebt.

Uitleg: Gassysteem aansluitschema

We beginnen met de gasfles die in de zelfgemaakte gaskast staat. Hierop wordt de drukregelaar met afblaasventiel aangesloten (1). Vervolgens wordt een 1/4 inch gasslang met 8mm knelkoppeling aangesloten. Hierop wordt een klein stukje koperen 8mm gasleiding gezet, welke weer wordt aangesloten op het tussenschot (2). Het tussenschot zorgt voor een gasdichte verbinding met de gaskast.

De rode lijnen in het schema zijn de 8mm koperen gasleidingen. Hierop wordt een aarddraad aangesloten om statische lading en een eventuele elektrische schok af te voeren naar het chassis. Statische lading kan ontstaan door trillingen tijdens het rijden. Dit voorkomt dat bij een gaslek een vonk ontstaat, wat brand zou kunnen veroorzaken.

Vervolgens splitsen we de 8mm koperen gasleiding met een T-stuk (3). Als je maar één gasapparaat installeert, kun je dit natuurlijk overslaan. We verlengen de koperen gasleiding met een knelkoppeling (4), wat het leggen van leidingen een stuk gemakkelijker maakt. Op deze koperen gasleiding plaatsen we een 1/4 inch gasslang met 8mm knelkoppeling, die naar de gaskookplaat gaat. Op de Arebos gaskookplaat moet je een 1/2 naar 1/4 inch adapter gebruiken, anders past de slang niet.

De gaskookplaat aarden we ook en sluiten we aan op een 230V stopcontact, dat via de omvormer of walstroom stroom krijgt voor de ontsteking. Geen zorgen, deze ontsteking vraagt nauwelijks vermogen van je omvormer en werkt zelfs met de kleinste omvormer. Uiteraard kun je deze aansluiting ook weglaten en de ontsteking doen met een aansteker.

Gassysteem camper schema

Boodschappenlijst: gassysteem camper schema

4. Stappenplan inbouw gaskookplaat

Koken op een gaskookplaat in je camper is een betrouwbare en efficiënte keuze. Gas geeft je de ultieme vrijheid om overal te koken, of je nu op een camping staat of midden in de natuur. In tegenstelling tot elektriciteit, dat off-grid beperkingen kan hebben door de capaciteit van je huishoudaccu en of zonnepanelen, is gas een stabiele energiebron. Een gasfles of LPG-tank gaat lang mee en is bovendien wereldwijd makkelijk verkrijgbaar.

Zoals we hierboven al even benoemde installeren we in onze campers meestal een 2 pits gaskookplaat. Daarbij nemen we ook een 1 pits mobiele brander mee, in de gevallen dat we echt graag uitgebreid willen koken. Maar in de meeste gevallen komt de 2 pits helemaal goed uit.

We kiezen meestal voor de Arebos of Klarstein 2 pits gaskookplaten, deze zijn geschikt voor propaan en butaangas door de meegeleverde ombouwsetjes.

1. Benodigdheden voor het installeren van een inbouw gaskookplaat

Een ingebouwde gaskookplaat in je camper maakt je keuken niet alleen compleet, het geeft je hele interieur een professionele uitstraling. Maar bovenal is het gewoon heel erg praktisch. Misschien vind je het spannend om een gat te zagen in je nieuwe keukenblad, maar geloof ons: het is de moeite meer dan waard.

Een vaste, ingebouwde gaskookplaat is een enorme upgrade. Hij staat altijd klaar voor gebruik en geeft je een stabiel kookoppervlak. Zo maak je koken in je camper een stuk comfortabeler en efficiënter.

In dit stappenplan installeren we de Klarstein 2 pits, dit is hetzelfde voor de Arebos of Gasland 2 pits gaskookplaat. Ook is dit stappenplan toe te passen op andere gaskookplaten voor in de camper. Houdt dan wel rekening met de afmetingen.

Benodigdheden:

• een schroefmachine
• decoupeerzaag
• waterpomptang
• verstelbare moersleutel
• PTFE Tape
• een platte kop en een kruiskop schroevendraaier

2. Plaats bepalen op het keukenblad

Voordat je begint met zagen, is het belangrijk om de juiste afmetingen af te tekenen. De exacte maten vind je in de handleiding, maar je kunt ze ook opmeten aan de onderkant van de gaskookplaat. Onthoud dat de breedte en lengte van de uitsnede kleiner moeten zijn dan de bovenkant van de plaat, zodat hij niet door het blad valt.

Zorg er bij het bepalen van de positie voor dat er aan alle kanten genoeg ruimte is voor de randen van de kookplaat om op het keukenblad te rusten. Houd er ook rekening mee dat je een diepte van ongeveer 5,5 cm nodig hebt onder het keukenblad voor de inbouw.

3. Gat zagen in het keukenblad

Na de plaatsbepaling en het aftekenen van de afmetingen met potlood, kun je beginnen met zagen. Boor in elke hoek van het afgetekende vierkant een gat met een houtboor van 10 mm.

Gebruik vervolgens een decoupeerzaag om het gat uit te zagen. Laat de hoeken rond, in plaats van ze recht af te zagen. Ronde hoeken verminderen de kans op scheuren in je keukenblad aanzienlijk.

Tip: Om beschadiging van je keukenblad te voorkomen, kun je de zaaglijn afplakken met schilderstape. Dit minimaliseert het risico op splinteren en geeft een strakker resultaat.

4. Afplakken rand gaskookplaat

Bijgeleverd zit een neopreen strip die je aan de onderkant van de gaskookplaat plakt. Dus niet vastlijmen met kit. Nu kun je de plaat in het gat leggen en steunt de plaat op deze neopreen strip.

5. Vastzetten gaskookplaat

Met de bijgeleverde brackets kun je aan de onderkant de gaskookplaat vastzetten aan het keukenblad. De gaskookplaat trekt zich nu vast aan het blad. De brackets zorgen ervoor dat gaskookplaat niet muurvast zit en dit is juist goed om trillingen van de camper tijdens het rijden op te vangen.

6. Ombouwen gaskookplaat van aardgas naar propaan/butaan

7. Aankoppelen gas

Deze PTFE tape gebruik je ook bij de aankoppeling van de gasslang met de drukregelaar. Tussen de drukregelaar en de gasstank hoeft dit niet, want daar zit een rubber ring tussen.

In de beschrijving van de gaskookplaat staat dat je een 50 mBar drukregelaar moet gebruiken, maar hier hebben wij een 30 mBar drukregelaar geplaatst. Het afstellen van de branders ging hierdoor nog een stukje beter.

8. Afstellen branders

9. Controleer op gaslekken

Vul een plantenspuitje met water en een beetje afwasmiddel. Even goed schudden en vervolgens de verbindingen van de gasleiding nat spuiten. Zet een pit van de gaskookplaat aan en controleer op belletjes. Als je deze ziet dan weet je dat daar een lek zit en dat je de verbinding moet verbeteren.

Uiteraard is het verstandig je gassysteem te laten controleren door een bedrijf als BOVAG. In Duitsland is zo’n gaskeuring (G607) waarbij je een logboek krijgt al 10 jaar verplicht. Ook Nederlandse campers kunnen in Duitsland gevraagd worden om zo’n logboek. Zonder zo’n logboek kun je geweigerd worden op de camping, toch is zo’n gaskeuring voor Nederlandse campers niet verplicht.

10. Bekijk ook onze video over het plaatsen van de gaskookplaat

Ons YouTube kanaal heeft meer dan 100 video’s die ingaan op elk onderdeel van de camper bouw. Abonneren op ons YouTube kanaal kan gratis. Zo blijf je op de hoogte en vind je de video’s makkelijk terug.