Elektrisch koken in de camper wordt steeds populairder, de technologie ontwikkeld zich snel en de prijs voor accu’s wordt langzaamaan steeds goedkoper. Daarbij is koken op een inductie kookplaat energiezuiniger dan een traditionele gaskookplaat, waarbij veel warmte verloren gaat. Ook willen veel camperaars net zoals thuis afstappen van gas en deze fossiele brandstof dus ook niet meer vervoeren in de camper. Daarbij kun je door te switchen naar volledige elektrisch een geheel onafhankelijke (off grid) camper worden. Klinkt fantastisch toch?
Dit zijn natuurlijk hele goede redenen, maar koken op een inductie kookplaat in de camper kost nog steeds veel stroom en heeft daarom ook een flinke impact op de kosten van het elektrische systeem.
In dit artikel leggen we precies uit wat er nodig is om elektrisch te koken op een inductie kookplaat in de camper, wanneer je graag wild kampeert (off grid staat) en of wanneer je op de camping aan walstroom staat. We beginnen met welk type inductie kookplaten geschikt zijn voor in een camper, welke elektrische installatie er nodig is en maken we een kostenvergelijking met koken op gas.
Welke inductie kookplaat is geschikt voor in de camper?
Een inductie kookplaat met een instelbaar vermogen tot maximaal 2300 watt is het meest geschikt voor in de camper. Dit betekent dat als we de kookplaat op 50% instellen, dat deze continu op 50% van zijn vermogen draait en niet 50% van de tijd op zijn volledige vermogen. Zo voorkom je dat de zekering en of aardlekautomaat er continu uitschiet. Ook voorkom je in het geval van off grid gebruik een zware (korte) belasting op de accu en omvormer.
Dat gezegd hebbende adviseren we liever dat je de inductie kookplaat niet verder instelt tot een vermogen van 2000 watt, omdat de meeste campings maximaal 10A, 230 volt walstroom leveren. Dit komt neer op een maximaal geleverd vermogen van 2300 watt. Zo behoud je ruimte om tegelijkertijd ook andere elektrische apparaten te gebruiken.
In het geval van off grid gebruik raden we nog steeds aan de inductie kookplaat tot een maximaal vermogen in te stellen van 2000 watt . Zo blijft de grootte van de benodigde omvormer en accu beperkt.
Het is mogelijk om een grotere inductiekookplaat te kiezen dan we hierboven adviseren, dit is alleen mogelijk met de power assist van de Victron Multiplus (meer daarover verderop in het artikel).
De meeste 2 pits inductie kookplaten hebben een gezamenlijk vermogen van 3000 watt. Dit vermogen wordt alleen bereikt wanneer beide pitten op de hoogste stand staan. In praktijk gebeurd dit vrijwel nooit. Daarbij kun je er ook voor zorgen dat dit nooit gebeurd, door nooit beide pitten op de hoogste stand te zetten. Daarom is een 2 pits inductie kookplaat wel degelijk mogelijk in een camper.
Wanneer aangesloten op walstroom van een camping waarbij het maximaal vermogen van de stroompaal 2300 watt bedraagt, kun je de inductie kookplaat gebruiken zolang beide pitten niet boven dit vermogen uitkomt.
Off grid heb je een omvormer nodig om de inductie kookplaat te gebruiken. Het vermogen van de omvormer moet boven het vermogen van de inductie kookplaat liggen, maar als je de kookplaat nooit harder hebt staan dan bijvoorbeeld 1800 watt, dan is een 2000 watt omvormer al voldoende.
Ja dat is mogelijk met de Power Assist van de Victron Multiplus. Als de inductiekookplaat meer stroom nodig heeft dan dat het walstroompunt kan leveren, schakelt de Multiplus bij. Deze levert de benodigde stroom bij vanuit de accu. Bovendien wordt de spanning vanuit het walstroompunt gestabiliseerd door de Multiplus, wat de werking van de inductiekookplaat ten goede komt. In dit pdf van Victron leggen ze het principe tot in de puntjes uit.
Benodigdheden elektrisch koken in de camper
De onderdelen en aansluitingen die nodig zijn om elektrisch te koken in de camper zijn een stuk complexer dan wanneer je zou koken op gas. De huishoudaccu, omvormer, zekeringen en kabels moeten afgestemd zijn op het hoge vermogen dat de inductie kookplaat vraagt. Dit maakt het elektrasysteem in de camper een stuk duurder. Desalniettemin kun je door je verbruik en gebruik goed in kaart te brengen een elektrasysteem maken om elektrisch te koken zonder de hoofdprijs te betalen. En dat is precies wat we hieronder gaan doen.
Als je alleen de inductie kookplaat gebruikt wanneer je op walstroom van de camping staat, dan heb je op sommige campings (die 10A stroom leveren) genoeg aan een extra groepenkast tussen de inductie kookplaat en de CEE aansluiting. Echter is de stroom geleverd door de campings niet altijd genoeg om op een inductie kookplaat te koken. In deze gevallen heb je een Victron Multiplus nodig die met zijn Power Assist functie de huishoudaccu kan bij laten springen.
Als je de inductie kookplaat ook zonder walstroom (off grid) wilt gebruiken, lees dan hieronder verder. We gebruiken als voorbeeld de 3000W inductie kookplaat, die we hierboven benoemen. Beide pitten gebruiken we maximaal op 60% van hun capaciteit, dus maximaal 1800watt. Dit is tevens het maximale vermogen van de grote pit, zo zou je indien nodig alleen deze op zijn maximale vermogen aan kunnen zetten.
Omvormer
De meeste campers zijn uitgerust met 12 volt of 24 volt gelijkstroom. Een inductie kookplaat gebruikt 230 volt wisselstroom en dus heb je een omvormer nodig die 12 of 24 volt omzet in 230 volt. Deze omvormer heeft een continu en piek vermogen. Het continu vermogen moet hoger zijn dan de inductie kookplaat of hoger dan het vermogen waarop je deze wilt gebruiken. Dit betekent dat als je een 3000 watt inductie kookplaat aanschaft en deze slechts tot 1800 watt vermogen gebruikt, je genoeg hebt aan een 2000watt omvormer. We gaan er minimaal 10% boven zitten, omdat het niet verstandig is om een omvormer constant op zijn maximale vermogen te laten draaien. Daarbij kan de buitentemperatuur het maximale vermogen geleverd door de omvormer omlaag brengen.
Power Assist
De beste omvormer i.c.m. een inductiekookplaat in de camper is de Victron Multiplus. De Power Assist van deze omvormer lader maakt dit apparaat uniek. Naast dat de Victron Multiplus een zuivere sinus 230 volt wisselstroom maakt van gelijkstroom, werkt deze ook parallel met de stroom van walstroom. Deze schakelt bij zodra de walstroom te weinig stroom levert. De MultiPlus haalt dan extra energie uit de accu en helpt mee.
Ook andere 230 volt apparaten gebruiken
Om tegelijkertijd ook andere 230 volt apparaten te gebruiken naast de inductie kookplaat is een omvormer nodig die groter is dan het vermogen van de kookplaat. Een omvormer kiezen doe je aan de hand van het maximale totale vermogen van alle elektrische apparaten. Een inductieplaat met een mini-blender (350 watt) en een laptop (45 watt) tegelijkertijd aanzetten lukt niet als je omvormer precies groot genoeg is voor alleen de kookplaat.
Koken op inductiekookplaat met 24 volt
Elektrisch koken op een inductiekookplaat in de camper vergt een grote omvormer of omvormer-lader. Er wordt aangeraden bij omvormers van 1600W of hoger, dat deze geïnstalleerd wordt in een 24 volt elektrasysteem. Dit betekent dat je een 24V huishoudaccu of 2 accu’s van 12V in serie nodig hebt. Dit wordt aangeraden omdat bij koken op inductie een omvormer veel vermogen vraagt en in een 12V systeem je dus last zal hebben van spanningsverliezen. Hierdoor zou de omvormer bij een legere accu niet optimaal meer kunnen werken. Daarbij mogen in een 24V systeem de kabeldiktes dunner zijn, wat scheelt in de aanschafkosten.
Uiteraard is koken op inductie in de camper wel mogelijk met een 12 volt elektrasysteem. Er worden niet voor niets 12V omvormers gemaakt. Let er dan wel op dat de kabeldiktes echt dik genoeg zijn, zo voorkom je spanningsverlies.
Onze keuze
In bovengenoemde situatie, waarbij je de inductie kookplaat tot maximaal 1800 watt vermogen gebruikt heb je genoeg aan een omvormer met een continu vermogen van 2000 watt. Echter kiezen en adviseren wij liever een omvormer met een groter vermogen.
Een omvormer lader combinatie krijgt onze voorkeur, maar een omvormer alleen is ook mogelijk. De Victron Multiplus 2 12/3000 of Multiplus 24/3000 is hierin de beste keuze vanwege de Power Assist, maar de Phoenix omvormer 12/3000 of Phoenix 24/3000 is ook geschikt. Het continu uitgangsvermogen hiervan is 2400 watt bij 25 graden buitentemperatuur en 2200 watt bij 40 graden. Daarbij hebben de omvormers van Victron een laagspanningsbeveiliging om de huishoudaccu te beschermen tegen een te lage ontlading, wat bij gebruik van een inductie kookplaat onmisbaar is.
Huishoudaccu
De juiste grootte kiezen voor de huishoudaccu is van essentieel belang wanneer je elektrisch wilt koken in de camper. We zijn al meerdere camperaars tegengekomen met de meest proffesionele campers, die toch (deels) zijn afgestapt van koken op inductie. En dat had hem met name te maken met de grootte van de huishoudaccu.
Het is belangrijk dat de huishoudaccu bestand is tegen grote ontlaadstromen en ook weer snel bijgeladen kan worden. Vandaar dat i.c.m. een inductie kookplaat een lithium huishoudaccu de beste optie is, omdat de chemische samenstelling van lithiumaccu’s niet beschadigen bij hoge ontlaadstromen.
Maximale stroom huishoudaccu
Om de grootte van deze lithiumaccu te bepalen moeten we de maximale stroom die deze kan leveren weten, anders gezegd: hoeveel vermogen kan de accu ondersteunen.
Een accu kan in theorie een maximale stroom leveren net zo groot als zijn capaciteit. Zo kan een 100Ah accu niet meer leveren dan 100A. Zo zou dus een 12V accu met 100Ah een omvormer kunnen ondersteunen van 1200W (12×100) en een 24V accu met 100Ah een omvormer van 2400W. Echter is dit niet mogelijk bij elke accu, de chemische samenstelling van de accu bepaald de C-snelheid (ontlaadstroomgrens) en deze verschilt per fabrikant. Overschrijd je deze waarde dan verkort je de levensduur van de accu aanzienlijk.
Voor lithiumaccu’s ligt de C-snelheid (ontlaadstroom) tussen de C1 en C2. Victron lithiumaccu’s hebben een ontlaadstroomgrens van C1 en dit is tevens de beste waarde die je kunt krijgen. Voor een lithium accu met een maximale stroomgrens van C1 kun je dus 1/1 van de accucapaciteit aan stroom gebruiken, voor C2 is dit 1/2 van de accucapaciteit (meer daarover hieronder in ”onze keuze”).
Dagelijks stroomverbruik inductie kookplaat in de camper
Een inductie kookplaat heeft als nadeel dat deze veel stroom verbruikt. Deze stroomvraag moet natuurlijk beantwoord worden door de huishoudaccu, dus moet deze groot genoeg en vol genoeg zijn. Vanwege het hoge verbruik doe je er verstandig aan deze bij te laden door zonnepanelen op de camper te installeren en of via de dynamo tijdens het rijden.
Een inductie kookplaat gebruik je doorgaans 30 minuten ’s avonds voor het avondeten en 10 minuten ’s ochtends voor de koffie of thee. De 3000W kookplaat die we maximaal op 1800W gebruiken in dit artikel heeft 2 pitten, die we ’s avonds op 30% tot 60% gebruiken en ’s ochtends gebruiken we maar 1 pit (1200W) op maximaal vermogen. Dit komt neer op een verbruikt vermogen van 705Wh. Voor een 12V huishoudaccu betekent dit dat je 59Ah aan stroom hebt verbruikt en voor een 24V accu heb je 29,5Ah verbruikt.
Dit stroomverbruik van de inductie kookplaat is natuurlijk niet het enige dagelijkse stroomverbruik. Hier moet je ook nog het verbruik van verlichting, pomp, koelkast en andere elektrische apparaten bij optellen.
Onze keuze
Voor een inductie kookplaat die maximaal op 1800W vermogen gebruikt wordt is de maximale stroomvraag en dagelijks stroomverbruik bepalend voor de grootte van de lithium huishoudaccu. We willen namelijk voorkomen dat we de accu beschadigen door een te hoge ontlaadstroom en willen ook niet zonder stroom komen te zitten.
Voor een 1800W inductie kookplaat die aan een 12V accu 150A ontlaadstroom vraagt heb je minimaal een Victron lithiumaccu, Timeusb lithiumaccu of LiTime lithiumaccu nodig van 150Ah. Aan een 24V accu wordt 75A ontlaadstroom gevraagd, hier zul je dus een 24V lithiumaccu nodig hebben van minimaal 75Ah.
Echter is het totale stroomverbruik van de inductie kookplaat(12v 59Ah) en onze overige elektrische apparaten (41Ah) dagelijks 100Ah. Als we 3 dagen zonder enige vorm van willen doen hebben we dus een lithiumaccu nodig van 300Ah. Het maakt in deze situatie dus niet uit welke lithiumaccu we kiezen, alhoewel onze voorkeur bij elektrisch koken altijd op een lithiumaccu met een C-snelheid van C1 of dichtbij de C1 is.
BMS (Battery Management System)
Wanneer je lithiumaccu’s installeert in jouw camper dan doe je er heel verstandig aan ook een BMS te installeren. Veel lithiumaccu’s hebben een ingebouwde BMS, maar ze zijn ook te vinden zonder BMS en dus heb je in dat geval een externe BMS nodig.
Een Battery Management System (BMS) is een essentieel onderdeel in een lithium accusysteem. Dit apparaat beheert en controleert elke batterijcel, het communiceert met externe apparaten, meet temperatuur en spanning. Bij verkeerd gebruik sluit de BMS de lithiumaccu’s af om deze te beschermen.
Victron VE Bus Smart Dongle
Een onmisbaar accessoire in je elektrisch systeem in de camper voor koken op inductie is de Victron Smart Dongle. Dit apparaat maakt van jouw Victron Multiplus omvormer lader of Phoenix omvormer een smart apparaat. Zo kun je via de telefoon de omvormer aan en uit zetten en nog belangrijker inzien hoeveel vermogen er van de omvormer gevraagd wordt. Op deze manier kun je dus bepalen of het mogelijk is nog een 230V apparaat aan te zetten. Wat ook een belangrijke functie is, is de alarmfunctie die je binnenkrijgt via je telefoon zodra de omvormer de accu te diep ontlaad.
Zonnepanelen
Als je elektrisch wilt koken in de camper terwijl je vrij kampeert (off grid) dan is een zonnepaneel installatie onmisbaar. Zo wek je zelf groene stroom op, om jouw huishoudaccu weer bij te laden. Zo kun je al je apparaten blijven gebruiken, waaronder je inductie kookplaat.
De grootte van je zonnepaneelinstallatie op de camper hangt af van je dagelijkse stroomverbruik, de grootte van je huishoudaccu en in welke jaargetijden je de camper wilt gebruiken.
Onze keuze
Wij berekenen de zonnepaneelgrootte altijd voor gebruik in de zomer, herfst en lente. In de winter gebruiken we meer de walstroom van campings. Maar vanwege het hoge verbruik van de inductie kookplaat zullen we in de herfst en lente ook iets vaker opladen op de camping en gebruiken we in deze situatie de formule voor de zomer voor het bepalen van de zonnepanelen.
De 1800W inductie kookplaat heeft een dagelijks stroomverbruik van 59Ah (12V), met het verbruik van de overige apparaten komen we op 100Ah per dag uit. Dit betekent dat we 1200 watt uur(Wh) moeten genereren met de zonnepanelen om ons dagelijks stroomverbruik weer aan te vullen.
In de zomer leveren de zonnepanelen 4 uur maximale opbrengst op over alle zonuren per dag, dit betekent dat je 1200W deelt door 4 uur, plus 15% voor verminderde opbrengst door verschillende factoren (1200/4 maal 1,15). Dus heb je in de zomer genoeg aan een zonnepaneelset vanaf 345Wp.
DC-DC lader
Met een DC-DC lader kun je jouw camper accu opladen tijdens het rijden, wat het gebruik van een inductie kookplaat ook mogelijk maakt op bewolkte dagen. Uiteraard werkt deze DC-DC lader ook wanneer de zon schijnt, maar het is een extra manier van stroom genereren, wat geen overbodige luxe is wanneer je elektrisch wilt koken.
Onze keuze
Om de huishoudaccu binnen een aantal uur rijden minstens met het dagelijks stroomverbruik op te laden kiezen we voor 12V elektrasystemen de Orion TR- Smart 12/12 30A of voor 24V elektrasystemen de Orion TR-Smart 12/24 15A. Dit betekent dat een 12V lithium huishoudaccu met 30 ampère per uur rijden opgeladen kan worden. Na 3 uur rijden hebben we dan ons dagelijks verbruik van 100Ah bijna weer aangevuld.
Elektrisch versus Gas koken in de camper
Er komt steeds meer vraag naar elektrisch koken in de camper en dat terwijl koken op gas in de camper ook nog steeds zijn voordelen heeft. Vandaar dat het wellicht interessant is om eens te kijken wat het verschil in kosten is van de onderdelen die je nodig hebt.
Kosten vergelijking koken op een inductie- of gaskookplaat
In deze kostenvergelijking pakken we één van onze elektraschema’s erbij en beschouwen deze als ”standaard”. Het gaat hier om elektraschema 5 met aparte accuoplader, omvormer, lithiumaccu en er wordt opgeladen via de zonnepanelen en tijdens het rijden. Dit schema breiden we uit voor de volledig elektrische camper.
CAMPER MET ELEKTRA- EN GASSYSTEEM
Elektraschema:
3730,- euro
160Ah Victron lithiumaccu,
500W omvormer
Gassysteem:
305,- euro
5kg gasfles,
2 pits gaskookplaat
Kosten totaal 4.035,- euro
CAMPER MET ALLEEN ELEKTRASYSTEEM
Elektraschema:
7.515,- euro
4x 100Ah Victron lithiumaccu,
2400W omvormer
Gassysteem:
0,- euro
inductie kookplaat 100,- euro
Kosten totaal 7.615,- euro
Het grootste verschil dat de kosten opvoert voor de volledige elektrische camper zijn de lithiumaccu’s en de omvormer. Daarbij zijn deze lithiumaccu’s van Victron en dus ook niet de goedkoopste, uiteraard zijn deze wel van hoge kwaliteit. Er zijn goedkopere lithiumaccu’s te vinden zoals die van LiTime of TimeUSB, die al gauw de helft goedkoper zijn.
Wanneer je er toch voor kiest om op gas te koken in de camper en dus eigenlijk helemaal geen omvormer en opladen tijdens het rijden nodig hebt, dan kan het ”standaard” elektraschema een stuk goedkoper worden. Neem maar eens een kijkje bij elektraschema 6 ”eenvoudig”.
10 reacties
Hallo Bas . Zeer gedetailleerd beschreven en duidelijk.
Ik zou graag iets willen weten over het installeren van een tv in de camper. Zou je hier een keer een sessie aan willen wijden. En dan gaat het voornamelijk over de ontvangst mogelijkheden. BVD Peter
Ha Peter, daar heb ik (nog) geen ervaring mee gehad, dus daar zou ik eerst in moeten duiken. Wellicht in de toekomst!
Groetjes
Ik heb met interesse jullie blog gevolgd. Ik ga zelf omschakelen naar inductie.
In mijn zoektocht naar de juiste plaat (dubbel) blijf ik een beetje op mijn honger zitten.
De bekende campermerken (Dometic, Thetford) hebben deze ook aan een bijna 10-voudige prijs dan de “Ikea” of “Amazon” standaard platen. De verdelers argumenteren dat deze trillingsvrij zijn en dat de andere na korte tijd door het trillen defect gaan. …
Wat is jullie ervaring met de inductieplaat ivm. trilingen, vibraties in de camper .
Doorstaan ze dat na langere tijd ? ?
Ha Ludo,
Een hele goede vraag. Over een langere tijd durf ik daar eigenlijk niet iets over te zeggen.
Onder onze glasgaskookplaten plaatsen we een dunne 2mm neopreenstrip om trillingen op te vangen, wellicht dat ook werkt bij een inductiekookplaat.
Hoi Bas en Bianca, dank weer voor de heldere uitleg. Ook ik wil geen gas in mijn te bouwen camperbus. Ben in mijn onderzoek er achter gekomen dat er steeds meer ‘betaalbare’ lithium accu’s op de markt komen. Deze bijvoorbeeld is heel goed getest: LiTime 12V 400Ah Lithium LiFePO4. Via Amazon of de Duitse leverancier Litime.de te koop.
Ha Michael, ik heb zelf zojuist de lithiumaccu van TimeUSB binnen gekregen. Dit is ook van een Duitse fabrikant en heeft super eigenschappen, voor een betaalbare prijs. Ik heb ook gekeken naar Litime, maar vond deze net iets beter ook vanwege de 24 uurs service.
https://vrolijkopreis.nl/product/lithiumaccu-timeusb-smart/
Wij gebruiken al 20jaar een gas glas kookplaat. Geen enkel probleem.
De plaat die er in zit is onder de naam van Knaus ingebouwd.
Wij hebben zelf ook niets tegen gas in de camper hoor. Het is zelfs superhandig!. Maar met een goede installatie elektrisch koken in de camper is natuurlijk wel fantastisch.
Wij hebben een wallas XC Duo dat is koken op diesel,2 pits op n glasplaat,vergelijkbaar met inductie.
Veno heating,
tevens verwarmingsstand.
dan heb je geen grote accu en zonnepanelen nodig,werkt super
Hoi Bert, een mooi apparaat zo te zien. Wellicht komt er in de toekomst ook een artikel over, ik heb er nu nog geen ervaring mee gehad. Ziet er als een mooie optie uit.