In dit elektraschema zijn de acculader en omvormer gescheiden. Dit kan handig zijn als je liever losse apparaten gebruikt. Het grootste voordeel is dat je de omvormer en lader afzonderlijk kunt kiezen op basis van jouw behoeften. Zo kun je ook bij een gescheiden systeem later eenvoudig een zwaardere lader of omvormer toevoegen. Een nadeel is dat er meer apparaten en kabels nodig zijn, wat extra ruimte en koeling vereist, én zorgt voor meer energieverlies.
Met dit elektraschema en de gekozen onderdelen kun je allerlei verschillende 12V apparaten aansluiten, zoals een koelkast, USB lader, waterpomp, dakventilator en nog veel meer. Daarbij zorgt de 12V omvormer voor 230V tot een vermogen van 500W. Het elektraschema is uit te breiden, naar een grotere omvormer, zonnepaneelset, laden tijdens het rijden en acculader. Daar vind je per onderdeel stappen bij.
Er is ook een extra schema gemaakt, voor camperaars die graag een grote omvormer willen zodat een koffiezetapparaat o.i.d. aangesloten kan worden.
Huishoudaccu
In dit elektraplan vind je een goed betaalbare lithiumaccu: de Timeusb Lithium 100Ah. Deze accu geeft je camper veel vrijheid. Deze is uitgerust met een geïntegreerde BMS (Battery Management System), wat essentieel is voor elke lithiumaccu.
Wil je meer capaciteit, omdat je meerdere dagen wilt vrij kamperen? Dan kun je kiezen voor een grotere 12V lithiumaccu of meerdere exemplaren van deze accu parallel schakelen. In deze opstelling gebruik je daarvoor 25mm² accukabels, die je zo kort mogelijk houdt (bij voorkeur korter dan 0,5 meter).
De lithiumaccu is eventueel ook te vervangen door 12V AGM-accu’s. Alle laadregelaars in dit schema zijn geschikt voor beide typen accu’s. Let er bij AGM op dat je minimaal een 200Ah accubank gebruikt – zo verleng je de levensduur van de accu’s.
Alle laadmogelijkheden en verbruikers
Alle Victron apparaten in dit schema zijn Smart, dus je kunt deze koppelen met je telefoon en de gratis Victron Connect app.
Dynamo
De Orion Tr-Smart laad de accu op tijdens het rijden en is geschikt voor in alle voertuigen, dus ook voor euro 5 en 6 motoren. In dit schema vind je de Victron Orion TR Smart 18A, deze past goed bij de 100Ah lithiumaccu, maar je kunt ook de Orion 30A plaatsen, de kabeldiktes blijven hetzelfde, alleen de twee stroomonderbrekers veranderen naar 60A.
Zonnepanelen
In dit schema vind je 2 zonnepanelen van 150Wp in serie geschakeld met een Victron bluetooth laadregelaar 100 | 20. De verwachtte stroomopbrengst in de zomer in midden Europa bedraagt maar liefst 66Ah per dag. Deze panelen zijn in serie geschakeld, omdat zo de spanning verdubbeld, wat spanningsverlies tegengaat en er eerder een spanning bereikt wordt waarmee de accu’s opgeladen kunnen worden.
Andere zonnepanelen
Je kunt in dit systeem ook andere zonnepanelen plaatsen. Let wel op dat wanneer je het zonnepaneel systeem verkleint je ook minder opbrengst hebt. De motor wat vaker laten draaien of een bezoek aan de camping walstroom kan hierin ook een oplossing zijn.
Hieronder vind je 2 andere zonnepaneel mogelijkheden met bijbehorende aanpassingen:
- 4 keer 100Wp zonnepaneel (in serie): Victron MPPT 100-30, zekering 40A
- 2 keer 100Wp zonnepaneel (in serie): Victron MPPT 75-15, zekering 20A
- 3 keer 100Wp zonnepaneel (in serie): Victron MPPT 100-20, zekering 25A
- 3 keer 150Wp zonnepaneel (in serie): Victron MPPT 100-30, zekering 40A
Omvormer
De Victron Phoenix 12/500 omvormer voorziet de camper van 230 volt via de huishoudaccu. Als jij graag een grotere omvormer of kleinere omvormer wilt dat kan met deze 100Ah Plus lithiumaccu. Houdt er dan rekening mee dat de kabeldiktes en zekering veranderen.
Phoenix omvormer:
- 12/250
- vanaf busbar naar Phoenix: zekering 50A, kabels 6mm²
- vanaf huishoudaccu naar busbar: zekering 100A, kabels 16mm²
- aardkabel: Phoenix 6mm², busbar 10mm²
- 12/375
- vanaf busbar naar Phoenix: zekering 70A, kabels 10mm²
- vanaf huishoudaccu naar busbar: zekering 125A, kabels 16mm²
- aardkabel: Phoenix 6mm², busbar 10mm²
- 12/800
- vanaf busbar naar Phoenix: zekering 150A, kabels 25mm²
- vanaf huishoudaccu naar busbar: zekering 200, kabels 35mm²
- aardkabel: Phoenix 16mm², busbar 25mm²
- 12/1200
- vanaf busbar naar Phoenix: zekering 200A, kabels 35mm²
- vanaf huishoudaccu naar busbar: zekering 250A, kabels 50mm²
- aardkabel: Phoenix 25mm², busbar 35mm²
Een grotere omvormer dan de Phoenix 12/1200 kan alleen wanneer de lithiumaccu vergroot wordt.
Walstroom / acculader
Wanneer de camper wel aangesloten staat op walstroom wordt de huishoudaccu opgeladen via de Victron Blue IP22 12 | 20A acculader.
Achter de aardlekautomaat vind je een aantal stopcontacten die alleen werken wanneer de camper op walstroom is aangesloten. Wil je liever dat alle stopcontacten, ook die normaal via de omvormer lopen, automatisch overschakelen op walstroom zodra die beschikbaar is? Dan kun je een omschakelautomaat gebruiken. Deze plaats je tussen de walstroom en de uitgang van de omvormer, zodat de camper automatisch stroom van de juiste bron gebruikt.
Overzicht Elektraschema 5:
- 12 volt elektra systeem
- Zonnepanelen: Victron MPPT Smart Solar
- Dynamo: Victron Orion Tr-Smart DC DC charger
- Walstroom: Victron Blue Charger
- Omvormer: Victron Phoenix
- Huishoudaccu: Timeusb Lithium
Elektra schema onderdelenlijst
Alle onderdelen uit het elektra schema vind je hieronder terug.
1. Elektrakast
2. Zonnepanelen
- 150Wp Enjoy Solar/Offgridtec
- Victron laadregelaar 100/20 + BT
- Zonnepaneelkabels 4mm2
- PV/DC isolator switch 20A (optioneel)
Bevestiging zonnepanelen
3. Dynamo
4. Walstroom
6. Kabels
Hi-Flex accukabels rood
Hi-Flex accukabels zwart
Rood:
- 25mm² max 1 meter
- 16mm² max 8 meter
- 10mm² max 4 meter
- 6mm² max 1 meter
Zwart:
- 25mm² max 1 meter
- 16mm² max 9 meter
- 10mm² max 4 meter
- 6mm² max 2 meter
Aansluiting DC 12V:
Kabel zwart rood 4mm², 2.5mm² en 1.5mm²
- Neopreenkabel 3 aderige flexibel
Voor het aansluiten van de kabels
Optioneel
De Victron Smart Battery Protect beschermt je accu tegen te diepe ontladingen van je DC apparaten. Deze schakelt alle DC (12V) apparaten af zodra de accu te laag komt. De standaard instellingen kun je aanpassen, zodat je de accu nog beter kunt beschermen. Ook zit er een alarmfunctie in zodra je in de buurt komt van een te lege accu.
Elektra schema 5 vergroot
Ben je geïnteresseerd in elektraschema 5, maar wil je een grotere omvormer gebruiken dan de grootste variant die hierboven is genoemd? Dan kun je dit schema als alternatief gebruiken: Elektraschema 5 stand alone vergroot
In dit schema is gekozen voor een Phoenix Smart 12 2000VA omvormer, krachtig genoeg om bijvoorbeeld een koffiezetapparaat op aan te sluiten. Daarnaast is het schema op een aantal punten geüpdatet en verder geoptimaliseerd.
Hieronder lees je welke aanpassingen zijn doorgevoerd, passend bij deze grotere omvormer.
- Timeusb accu 200Ah Plus
- Stroomonderbreker 40A en 2x 60A (ipv 30A en 2x 40A)
- Megazekeringhouder
- 300A
- 350A
- Orion Tr-Smart 12-12 30A
- Victron Blue IP22 acculader 30A
Deze Phoenix is Smart, wat instellen en monitoren makkelijker maakt, een aparte dongle hoeft niet meer aangesloten te worden.
Blij met dit gratis elektraschema? We waarderen het enorm als je jouw bestelling wilt doen via bovenstaande artikelen en of ons wilt trakteren op een kopje koffie. Zo kunnen we deze elektra schema’s en alle andere informatie over camper bouwen gratis blijven leveren. Alvast bedankt 🙂
Voor meer informatie over de zonnepanelen, dynamo, walstroom en de elektrakast verwijzen we je graag terug naar ons hoofdartikel met elektraschema 1: camper elektra aanleggen in 6 stappen. Ook vind je hier een stappenplan hoe je de elektra in praktijk aanlegt.
Wil jij een onderdeel vervangen voor een ander. Bijvoorbeeld een grotere of kleinere omvormer lader en ben je benieuwd of dit effect heeft op het schema? Stel je vraag hieronder.
18 reacties
Beste
Ik ben alles nog wat aan het uitzoeken, maar alvast bedankt voor de overzichtelijke info op jullie site. We zouden elektrisch schema 5 verkiezen.
Waar zouden wij de elektrische componenten het beste aankopen? Is dat amazon? Of hebben jullie een andere site met ‘groothandelsprijzen’?
Met vriendelijke groeten
Koen & Ellen
Hi Koen & Ellen,
Ja de linkjes onder het schema verwijzen naar de onderdelen van het schema. Als jullie via die linkjes bestellen dan houden wij daar een kleine commissie aan over, zonder enige extra kosten voor jullie. Op deze manier kunnen we de elektra schema’s gratis aanbieden. Sommige onderdelen via de linkjes zijn de goedkoopste die je kunt vinden online. Andere zijn net een aantal euro duurder, maar het verschilt nooit heel veel. Als je deze lijst aanhoudt weet je zeker dat je alle onderdelen besteld. Vergeet niet naar het hoofdblog te gaan. Elektra aanleggen in 6 stappen (zoals we onder elk elektra schema verwijzen) hierin staan de benodigdheden voor het aanleggen van de elektra, zoals kabelschoenen, gereedschap e.d.
Hopelijk kunnen jullie zo verder.
Grtjes
Hey Bas en Bianca,
Ik heb al veel gehad aan jullie filmpjes en jullie website voor het maken van een camper.
Ik heb eens een klein vraagje.
Ik heb een busbar (verdeelstrip) gekocht met 4 M8 bouten.
Ik zie op jullie schema dat jullie soms twee kabels hebben aangesloten op 1 bout.
Is dit correct of zie ik dat verkeerd?
Moet je hiervoor ergens rekening mee houden welke toestellen je op 1 bout plaatst?
Alvast bedankt voor het eens te bekijken.
Groetjes,
Joans
Ha Jonas,
Supergoed om te horen, fijn!
Ja dat zie je goed. Als je dezelfde busbars als ons gebruikt. Die 250A max aankunnen, dan kun je prima 2 kabels op 1 bout aansluiten. Ik zou het wel zo verdelen dat je twee kabels kiest die samen niet boven 62,5A uitkomen. Dat is de nominale stroom per bout.
Groetjes en succes
Dag Bas en Bianca,
Ben bezig met de elektra van onze in aanbouw zijnde buscamper (“slimme” dynamo).
Aanwezig:
* 2 zonnepanelen (met MPPT 100 / 20),
* 3 (Lithium) huishoudaccu’s 12,8 V / 100 A,
* gebruik walstroom gewenst.
* alles elektrisch (o.a. inductieplaat, magnetron/oven 220 V), koelkast/diepvriesje, e.d…)
Vraag: Wil de Victron MultiPlus-II (12 V / 3000VA / 120 A) hierbij gaan gebruiken.
Is dat een verstandige keus?? Welk schema past hier het beste bij?
Hi Miel, bedankt voor je vraag. Schema 4 heb je in dit geval nodig. Dit schema is met enkele lithium accu, maar werkt ook als je meerdere accu’s parallel schakelt.
https://vrolijkopreis.nl/elektra-schema-camper-4-victron/
Op het eerste oog denkt ik dat je heel goed zit met een Victron Multiplus-II 12v 3000. Ik heb er toevallig laatst een heel artikel over geschreven, welke onderdelen je nodig hebt wil je elektrisch koken in de camper. Per onderdeel vind je ook onze keuzes.
https://vrolijkopreis.nl/elektrisch-koken-inductie-kookplaat-camper/
Zojuist maar eens een bakkie koffie cadeau gedaan want ik zit midden in mijn camperverbouwing en heb al veel aan jullie tips en trics gehad!
Ik ben bezig met de spullen aan te schaffen voor elektraschema 5 alleen wil ik een paar aanpassingen doen en daar wilde ik nog wat vragen over stellen:
Ik ben van plan met de camper veelal op campings te gaan staan dus ik wil de 230v stopcontacten in de bus allemaal linken aan de inkomende wallstroom. Dit betekent dan toch dat ik de omvormer in principe niet nodig heb? en dat ik die omvormer er eventueel later alsnog tussen kan zetten?
Daarnaast zie ik steeds meer lithium accu’s met BMS systeem die ook een interne bleutooth verbinding hebben waarmee je alles kunt aflezen op je telefoon. Als ik zo’n accu aanschaf betekent dat dan ook dat ik de smartshunt niet meer nodig heb?
Voor nu ga ik de leidingen voor zonnepanelen al wel aanleggen maar wil ik eerst even aankijken of ik het met opladen via dynamo en wallstroom ga redden.
Nogmaals bedankt voor de duidelijke informatie en geniet van het bakkie koffie 😉
Groet,
Jasper
Hoi Jasper bedankt voor de koffie 🙂
Voor je vragen:
1. Ja je kunt later nog een omvormer plaatsen op de huishoudaccu. De reeds aangelegde stopcontacten werken dan wel nog via de walstroom en niet via de omvormer. De omvormer heeft zelf een ingebouwd stopcontacten waaruit je meerdere stopcontacten kunt maken. Wil je wel dat alle stopcontacten via de omvormer werken en wanneer op walstroom alles via walstroom gaat, dan heb je een omschakelautomaat nodig. Deze kun je apart er tussen zetten of je vervangt de acculader voor omvormer, lader combi met omschakelautomaat, zoals de Multiplus of de Ective CSI.
2. Interessante vraag, waar ik laatst zelf ook in gedoken ben. In principe heb je met een BMS Smart geen extra Smartshunt nodig, echter wordt dit vaak wel aangeraden, omdat de BMS in lithium accu’s de SOC (state of charge) minder goed meet dan de Victron Shunt, daarbij zitten er een aantal functies op de Smartshunt van Victron die een BMS niet heeft.
Succes met de aanleg groetjes!
hi! We hebben ons gebaseerd op dit schema van jullie. Als batterij gebruiken we de Victron 12V 100AH SuperPack Lithium Accu met ingebouwde bms. We hebben de smart battery protect geplaatst, heeft deze enige invloed of risico op het leegtrekken van de startaccu van de auto en moeten we hier speciale instellingen voor gebruiken? We staan nl 2 dagen off grid en de smartshunt gaf aan dat de lithium accu op 80% stond. Na het uitschakelen van onze frigo voor even hadden we geen verbruikers aanstaan en op bijna geen tijd was opeens onze lithium accu weer 100% opgeladen…
Hi Niels en Stefanie, de batteryprotect verbruikt nagenoeg geen stroom, dus het leegtrekken van een accu zal niet zo snel kunnen. Daarbij heb je het over en startaccu en in dit schema zit de BP tussen de huishoudaccu en de DC verbruikers. Op bijna geen tijd? bedoel je daar mee enkele minuten? Er zijn veel factoren die voor dit beeld kunnen zorgen. Maar ik zal als eerste de instellingen van de shunt induiken en deze synchroniseren met 100% als de accu ook daadwerkelijk 100% vol zit en je kunt ook kijken naar de spanning van een 100% volle accu. Ik denk dat je het in die hoek moet zoeken.
Goedemorgen.
Mooi duidelijk schema.
Ik vraag mij alleen af, of de startaccu ook meegeladen wordt aan de walstroom, of offgrid met de zonnepanelen.
ik wil dit systeem in mijn boot aanleggen, en ben mij nog aan het oriënteren.
Alvast bedankt voor de reactie.
Hoi Mitch,
Dankjewel! De DC DC lader laad de huishoudaccu op vanaf de startaccu/dynamo. Andersom gebeurd dit niet als je op walstroom staat of als de zonnepanelen laden.
Hallo,
leuke en nuttige website die jullie hebben.
Ik heb een klein vraagje, jullie raden in schema 5 (waar ik mij op richt) de Victron Orion TR Smart 30A aan, nu heb ik reeds een Orion-TR 12/12 30 isolated DC/DC converter in mijn bezit (zonder smart, geen Bluetooth dus). Kan ik deze hiervoor ook gebruiken?
Alvast bedankt!!
Groetjes Willy
Hoi Willy,
Ja hoor je kunt prima de niet-bluetooth versie gebruiken.
Goedenavond,
Wij zijn bezig om onze 25 jaar oude camper elektrisch te updaten heb hiervoor 2x lithium
accu s aan geschaft van het merk Pureaccel deze zijn 200 ah en passen perfekt onder de stoelen van onze fiat ducato ik zag in het schema dat je de omvormer geaard hebt gaat dit op het chassis? verder alles van victron de lader mppt van het zonnepaneel, de omvormer 12/1200
en de orion tr smart 30 A en de lader 12 /30 zijn er nog dingen waar ik rekening mee moet houden
Beste Jaap,
Als je het schema volgt dan zijn er geen extra dingen waar je rekening mee moet houden, het is altijd verstandig om de handleiding van de fabrikant ook te lezen en die te volgen.
Daar vind je tevens de aangeraden kabeldiktes.
Hey,
Een vraagje, tijdens het rijden laad mijn huishoudaccu op via de dynamo van de wagen. Mag deze accu dan ook gelijktijdig opgeladen worden via mijn zonnepaneel op het dak? Of moet ik de zonnepanelen dan uitschakelen?
Trouwens, ik heb al super veel tips uit jullie handleidingen kunnen halen, waarvoor dank!!
Hoi Bart,
Super om te horen!
Jazeker dat mag tegelijk!