Warm water in de camper is een luxe die je kampeerervaring naar een hoger niveau tilt. Voor sommige camperaars is een pannetje met water op het vuur meer dan voldoende, maar als je hier geen genoegen mee neemt kunnen we dat heel goed begrijpen. De mogelijkheid om te genieten van een warme douche of gemakkelijk de afwas te doen, maakt het leven in je camper aanzienlijk aangenamer.
Warm water in de camper met een boiler is hiervoor de ideale oplossing. Maar je kunt ook warm water krijgen met eenvoudigere manieren. Welk warm watersysteem in de camper het beste bij jouw past? Het hangt allemaal af van je wensen, je budget en hoe je jouw energievoorziening hebt geregeld.
Tijdens het bouwen van de bus naar een camper, is het kiezen van het juiste warmwatersysteem een belangrijke stap. Hieronder vind je 10 verschillende manieren om warm water in de camper te krijgen, gerangschikt van de meest luxe tot de meest basic optie. Met deze lijst kun je de beste methode voor jouw situatie bepalen en zo de juiste keuzes maken.
1. Combi Boiler
De Truma Combi is een populaire keuze voor wie warm water en verwarming wil combineren in één compact systeem. Ideaal voor wie ruimte wil besparen en toch comfortabel wil reizen. Je kunt kiezen tussen gas- en dieselmodellen, afhankelijk van jouw installatie en reisstijl.
Dit 2-in-1 systeem kan warm water leveren, de camper verwarmen of beide tegelijk. Het waterreservoir van 10 liter warmt in ca. 23 minuten op van 15 °C naar 60 °C (alleen waterfunctie). Als je de verwarming tegelijk gebruikt, is het water binnen ca. 80 minuten op temperatuur. De warmte wordt via vier luchtuitlaten goed verdeeld in de camper en de bediening gaat eenvoudig via het iNet X paneel of de gratis app.
De prijs start rond de € 2.000, dat is niet goedkoop, maar je krijgt een duurzaam en betrouwbaar systeem dat jarenlang meegaat.
De vier meest gebruikte Truma Combi-modellen
De Truma Combi 4 is het instapmodel met 4000 W vermogen en werkt volledig op gas of diesel. Compact, zuinig en met een RVS-tank die water snel en gelijkmatig verwarmt.
De Combi 4 E biedt dezelfde specificaties, maar heeft extra elektrische verwarmingselementen. Handig als je soms op gas, soms op stroom of een combinatie wilt draaien.
Voor grotere campers is er de Truma Combi 6 met 6000 W vermogen. Perfect voor koudere omstandigheden en snelle verwarming van de hele camper.
De Combi 6 E combineert dit hogere vermogen met elektrische ondersteuning. Zo kies je flexibel tussen brandstof, stroom of beide.
2. Truma B10 Boiler
De Truma B10 boiler is een betrouwbare oplossing voor warm water in de camper. Hij kan verwarmen via 12V, 230V of gas. Met een inhoud van 10 liter warmt het water in slechts 9 minuten op tot 50 °C en in ongeveer 13 minuten tot 70 °C.
Deze boiler hebben geïnstalleerd in onze derde camper, om zo regelmatig te kunnen douchen. Daarbij staat de boiler vaak de hele dag aan omdat de isolatie het water goed warm houdt en dus weinig tot geen energie verbruikt om op temperatuur te blijven. Daarbij leveren de zonnepanelen die op het dak geplaatst zijn zoveel stroom op, dat we ons daar geen zorgen over hoeven te maken.
Op het bedieningspaneel stel je eenvoudig de gewenste temperatuur in tussen 30 en 70 °C. Tijdens het douchen blijft de boiler het water continu bijverwarmen, zodat ook een tweede persoon direct daarna kan douchen.
De Truma B10 is compact, energiezuinig en voorzien van een RVS-reservoir voor duurzaamheid. Met zijn combinatie van prestaties en prijs is dit één van de meest betaalbare én effectieve manieren om warm water in de camper te realiseren.
Benieuwd hoe wij deze geïnstalleerd hebben? Dit kun je zien in onze video over de Truma B10 op ons YouTube kanaal.
3. Watertank Elektra boiler
Steeds meer camperbouwers stappen over op elektraboilers. Dankzij betere en inmiddels ook goedkopere lithiumaccu’s, krachtige omvormers, opladen via dynamo en zonnepanelen is het vandaag de dag prima mogelijk om warm water elektrisch op te wekken. Met een goed doordacht elektrasysteem met een lithiumaccu, zoals in onze elektraschema’s (met name 1,2,7,8 en 9) kun je eenvoudig een boiler.
Het enige nadeel van elektraboilers is dat de opwarmtijd hoger ligt dan via diesel of gas. Maar met een beetje goed plannen of als je de boiler toch de hele dag aanlaat staan moet dit geen probleem zijn.
Wij installeren vooral Sanymo-boilers, maar er zijn ook goede modellen van Truma en Pundmann Therm.
Truma 230V Boiler
De Truma 230V elektroboiler is een compacte boiler met een inhoud van 14 liter. Hij werkt volledig op 230 volt en heeft een vermogen van 850 watt. Binnen ongeveer 70 minuten warmt het water op tot 50 °C. Dankzij de goede isolatie daalt de temperatuur slechts met 1 °C per uur.
Deze boiler is geschikt voor campers en caravans met een stevig elektrasysteem en biedt voldoende capaciteit voor zowel keuken als douche.
Sanymo Elektraboilers
De Sanymo-boiler is ideaal voor compacte camperinstallaties. Verkrijgbaar in drie varianten: 3 liter, 6 liter en 10 liter.
- 3 liter: kan op 230V én 12V werken, opwarmtijd ca. 15 minuten.
- 6 liter en 10 liter: werken op 230V (300W en 600W) en hebben een opwarmtijd van ca. 50–60 minuten.
Dankzij de uitstekende isolatie blijft het water lang warm. De boilers kunnen eenvoudig op walstroom of via een omvormer worden gebruikt. In onze campers plaatsen we meestal de 10 liter variant, omdat deze genoeg water levert voor zowel koken als douchen. Met een maximale werkdruk van 4.5 bar past deze boiler in vrijwel alle watersystemen voor in de camper of caravan.
Pundmann Therm Elektraboilers
De Pundmann Therm-serie biedt veel keuze. Er zijn modellen van 3, 6 en 9 liter, met vermogens van 180W tot 500W, afhankelijk van de uitvoering. Je kunt kiezen tussen 12V, 230V of een combi-versie (12/230V).
De 3-liter boilers zijn ideaal voor kleine campers of alleen keukengebruik, terwijl de 6- en 9-liter versies ook geschikt zijn voor een korte douche. Bij het uitkiezen van deze boiler is het belangrijk goed op de maximale werkdruk te letten. De kleinere modellen kunnen maar 0.5 bar aan en de grotere tot maximaal 2.3 bar.
4. Boiler op koelsysteem motor camper
Warm water verwarmen in de camper doe je waarschijnlijk het meest efficiënt en milieuvriendelijk met de warmte van de motor. De motor draait immers toch tijdens het rijden, waarom deze warmte niet ook gebruiken om warm water in de camper te krijgen.
De meest gebruikte boilers op de motor van de camper is de Quick Nautic B3 Boiler en de Isotemp SPA.
Deze setup is vooral interessant als je veel vrij kampeert en of vaak verplaatst. Het water in deze boilers (met een inhoud van 20L) is na 15 minuten rijden meer dan 90 graden heet. Doordat het water dus heel heet wordt is er zelfs een ingebouwde mengkraan nodig die het water naar de gewenste temperatuur brengt.
Naast het verhitten van de boiler tijdens het rijden kunnen deze boilers ook op 230 volt aangesloten worden. Zo is het dus niet noodzaak om de motor te laten draaien.
5. De Truma Therme i.c.m. een dieselkachel
Een geweldige en relatief goedkope manier om warm water in de camper te krijgen is om een dieselkachel aan te sluiten op een boiler/waterreservoir. Truma heeft de Therme elektrische boiler ontworpen voor caravans, maar kan ook prima gebruikt worden in een camper.
De Truma Therme wordt verwarmt door 230 volt en of door hete lucht van een dieselkachel. Belangrijk dat je dus een dieselkachel installeert en een omvormer hebt als je ook warm water wilt tijdens vrij kamperen. Via 230 volt stroom wordt de Therme boiler binnen 50 minuten van 15 graden, 60 graden warm. Als je dus ook de dieselkachel aanzet wordt deze een stuk sneller warm, afhankelijk van hoe heet je de dieselkachel zet natuurlijk.
De Truma Therme i.c.m. een dieselkachel is in feite een combiboiler zoals bij punt 1, maar dan een stuk goedkoper. Uiteraard moet de installatie nog wel gebeuren. We hebben hieronder een overzicht gemaakt hoe zo’n installatie eruit ziet.
6. Tankloze gasboiler/geiser
Een tankloze gasboiler (ook wel geiser genoemd) maakt in enkele seconden warm water. Je sluit koud water aan en uit het andere uiteinde komt direct warm water, tot wel 75 graden.
In het watersysteem voor in de camper stappenplan beschrijven we deze installatie uitgebreid in waterschema 1.
Deze gasboilers verbruiken aanzienlijk minder energie dan elektrische boilers en bieden het grote voordeel van vrijwel direct onbeperkt warm water in je camper.
Een cruciaal punt bij het gebruik van deze apparaten is de ventilatie. Fabrikanten geven aan dat deze gasboilers alleen buiten of in zeer grote, goed geventileerde ruimtes gebruikt mogen worden, en dus niet in een afgesloten ruimte zoals een camper.
Zelf hebben wij de gasboiler aan de achterkant van onze tweede camper gemonteerd en gebruikten we deze alleen wanneer de achterdeuren volledig open staan, om zo voor voldoende ventilatie te zorgen en risico’s te vermijden.
7. Tankloze elektrische boiler
Deze compacte elektrische doorstroomverwarmer maakt koud water in slechts 3 seconden heet, waardoor je direct warm water hebt. Omdat er geen voorraadtank is, bespaar je veel ruimte in de camper. Je sluit simpelweg de koudwaterkraan aan en binnen no-time heb je warm water.
Klinkt als een geweldig apparaat, maar waarom staat die dan niet op plek nummer 1. De rede daarvoor is simpel, dit apparaat heeft een hoog vermogen nodig en verbruikt dus ook veel stroom.
- Hoog vermogen, hoge eisen: Om dit apparaat te gebruiken, heb je een groot vermogen nodig. Dit is alleen haalbaar met een krachtige omvormer, of met een Multiplus met PowerAssist-functie die walstroom en omvormer/accustroom combineert.
- Beperkt door walstroom: Walstroom op campings is vaak maar 6A of 10A, wat niet voldoende is om het hoge vermogen van de doorstroomverwarmer te leveren. Je kunt het vermogen van de verwarmer wel aanpassen met een vermogensregelaar, maar dan lever je in op de snelheid van het verwarmen van het water.
8. Waterzak op zonne-energie
Heerlijk, warm water dankzij de zon! Dat klinkt niet alleen fantastisch, het werkt ook nog eens heel goed. Zelfs op bewolkte dagen of wanneer de zon niet de hele dag schijnt, wordt een waterzak op zonne-energie verrassend warm, vaak zelfs zo heet dat je er koud water bij moet doen voordat je het kunt gebruiken.
Wij hebben deze budgetvriendelijke optie gebruikt in onze eerste camper en waren er erg tevreden over. Voordat we gingen wandelen, legden we de zak op het dak van de bus. Bij terugkomst was het water heerlijk warm.
Deze waterzak is ideaal om mee te douchen dankzij de meegeleverde slang met spuitkop. Maar je kunt het warme water natuurlijk ook gebruiken voor de afwas of om te koken.
Wil je een permanente oplossing? Dan kun je een doe-het-zelf buitendouche van een PVC-buis maken. Door een PVC-buis over de lengte van het camperdak te monteren, kan het water zelfs warm worden terwijl je rijdt. Zo heb je altijd warm water bij de hand!
9. Houtkachel
Een houtkachel in je camper klinkt misschien ongewoon, maar veel zelfbouwers kiezen voor deze optie. De kachel biedt niet alleen sfeervolle warmte, maar kan ook worden gebruikt om op te koken. Met een beetje creativiteit kun je er zelfs warm water mee maken.
Om warm water te krijgen, moet je wel handig zijn. Door een koperen buis achterlangs de kachel te leiden of om de kachelpijp heen te buigen, wordt het water in de buis verwarmd. Zo heb je dus warm water, maar alleen zolang de kachel brandt.
Hoewel een houtkachel in de camper veel charme heeft, zijn er belangrijke nadelen en veiligheidsrisico’s:
- Goedkeuring door de RDW: Het is zeer onwaarschijnlijk dat een zelfgebouwde installatie met een houtkachel in een camper wordt goedgekeurd door de RDW bij de camperkeuring. Dit kan leiden tot problemen met de registratie en verzekering.
- Veiligheid tijdens het rijden: Voor je gaat rijden, moet de kachel volledig uit en afgekoeld zijn om gevaarlijke situaties te voorkomen. Losse, gloeiende sintels kunnen ernstige brand veroorzaken. Dit betekent dat je de kachel niet spontaan kunt gebruiken als je kort daarna weer verder wilt reizen.
Daarnaast zijn er de algemene veiligheidsrisico’s van vuur in een kleine, afgesloten ruimte. Goede ventilatie en de juiste installatie, inclusief hitteschilden en een veilige doorvoer, zijn absoluut essentieel. Het is daarom belangrijk om de potentiële risico’s af te wegen tegen de voordelen.
10. Water koken op het vuur
Warm water uit een pan is en blijft de meest gebruikte manier in de camper. Het is een optie die je altijd hebt, want elke camperaar heeft wel een pan en minimaal één gaskookpit. Zonder deze basisuitrusting is het eerder overleven dan kamperen.
Een goede gaskookplaat met een krachtige brander brengt een pannetje water binnen enkele minuten aan de kook. Dat formaat is perfect voor de afwas of om een kopje thee te zetten.
Douchen is een ander verhaal, omdat je hiervoor een grotere hoeveelheid water nodig hebt. Toch zijn wij ook camperaars tegengekomen die een teiltje warm water maakten en zichzelf buiten wasten met een draagbare elektrische douche. Het bewijst maar weer hoe creatief je kunt zijn om het jezelf comfortabel te maken.
8 reacties
Hoi Bianca en Bas
graag wil even reageren op de heetwater mogelijkheden,er mag er nog 1 bijstaan w.m.b.
zelf heb ik een glazenwasserset in mijn camper gebouwd,en dat werkt perfect.
Kijk maar eens bij Veno Heating op de website.
AUTOTERM Flow 5B of 5D (BINAR 5S) 5 KW excl. bedieningspaneel.
€ 689,70 incl. btw
en onder de kop glazenwassersset.
werkt op diesel,in principe hetzelfde als een standkachel.
Ha Bert!
Dat is inderdaad een goede tip! We waren al eventjes van plan de dieselkachel icm met een truma therme erbij te zetten. Deze lijkt enorm op degene die jij benoemd.
Ik heb hem zojuist erbij gezet. Hij heeft de 5e plek gekregen.
Hey goedemiddag saam,
We zijn ons ontzettend aan het oriënteren en voorbereiden en Ingrid heeft jullie al via Insta bericht en nu doe ik het even hier met de vraag of de link naar Amazon naar de Truma B10 Boiler goed gaat. Ik (we) wil geen gas gaan gebruiken en dan alles via stroom maar zie even niet zo snel op Amazon of die link dan naar de goeie gaat. Detail wellicht……De nr 4 ziet er ook goed uit….
Lezen, zoeken, kijken en opschrijven….
Nogmaals dank, ook voor de youtubies!
Ik lees nog even verder
Groetjes,
Michael (en Ingrid)
Hi Micheal en Ingrid,
Ja het is veel uitzoekwerk een camper bouwen. Iedereen wilt het net anders, maar dat is ook juist het leuke ervan!
De Truma B10 boiler is echt een elektra/gas combinatie boiler. Het zou zonde zijn als je hem alleen op 230 volt gaat gebruiken.
Truma heeft ook de Truma Boiler Elektro. Deze werkt alleen op 230volt en is een stukje goedkoper.
Hi Bas en Bianca,
Dank voor alle tips & tricke op jullie site. Erg behulpzaam allemaal! Vraagje: bij de Truma gas/elektra boiler wordt voor de gasaansluiting een knelfitting en een 8mm verstevigingbuisje geleverd. Ik begrijp dat die verstevigingsbuisjes verplicht zijn bij buigbare gasleidingen, zoals jullie die ook hebben gebruikt. Maar hoe gebruik je die verstevigingsbuisjes? Ze lijken veel te groot voor in de 8mm gasleiding…
Hoi Matthijs bedankt en graag gedaan. De verstevigingsbuisjes horen te passen als je de juiste maat besteld hebt. Ik heb ze zojuist ook weer besteld en ga ze aankomende week installeren.
Dag Bas en Bianca,
Is het nodig om een drukpomp te installeren bij toepassing van een combi boiler / kachel (truma combi 4)
Hoi Peter,
Jazeker. Lees ook even de handleiding van de Truma combi 4 om precies te weten hoeveel bar deze pomp mag zijn.